محمدحسام الدین احمدزادگان - دانشجوی کارشناسی ارشد هیدرولیک، گروه مهندسی آب، دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی
محمدرضا کاویانپور - دانشیار دانشکده عمران، گروه مهندسی آب، دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی

در بحث تخلیه رسوب انباشت شده پشت روزنه ها یکی از روش های پر بازده بحث رسوب شویی یا همان فلاشینگ می باشد. فلاشینگ در تخلیه سدها به دو قسمت فلاشینگ تحت فشار و فلاشینگ آزاد تقسیم می شود.بدین منظور از یکمدل فیزیکی متشکل از یک فلوم آزمایشگاهی برای ساخت یک نمونه با روزنه مربعی استفاده گردید و پارامترهای موثر بر فلاشینگ تحت فشار اعم از هد آب، ابعاد روزنه، نوع رسوب و همچنین ارتفاع رسوب پشت روزنه مورد مطالعات آزمایشگاهی قرار گرفت. با تغییرات هد آب و ارتفاع رسوب و رسوب های با دانه بندی متفاوت و تکرار آنها هندسه روزنه براساس این پارامتر ها مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی مدل فلاشینگ در حالت های رسوب در کف دهانه و همچنین دهانه مستغرق در رسوب نتایج متنوعی به همراه داشت و عوامل موثر بر رسوب شویی در این شرایط بررسی گردید. از جملهنتایج حاصل شده از آزمایش می توان به تاثیر حداکثری دبی خروجی بر فلاشینگ تحت فشار اشاره کرد. از پارامترهای موثر دیگر می توان به ابعاد روزنه و ابعاد رسوب و ارتفاع آب اشاره کرد. تاثیر پذیری عمق، عرض و ارتفاع حفره رسوب شویی که از مشخصه های رسوب شویی محسوب می شوند از متغیرهای آزمایشگاهی متفاوت است. به طور مثال تغییر ابعاد روزنه تاثیر کمی بر عمق آبشستگی دارد اما بر عرض آبشستگی بسیار تاثیر گذار است.

رسوب شویی، فلاشینگ، فلاشینگ تحت فشار، تخلیه مخزن، آبشستگی