علیرضا باقریه - استادیار و عضو هیئت علمی رشته مهندسی عمران، دانشکده عمران و معماری، دانشگاه ملایر
مهرداد کامران - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی عمران، گرایش ژئوتکنیک، دانشکده عمران و معماری، دانشگاه ملایر

خاک ها به عنوان یک محیط سه فازی معرفی می شوند که شامل فاز های جامد )دانه های جامد خاک(، مایع )آب( وگاز )هوای موجود در بافت خاک( می باشند. خواص مکانیکی خاک ها بطور مستقیمی به اثر متقابل این سه فاز ها بایکدیگر و پتانسیل های اعمالی مانند تنش، بار هیدرولیکی، پتانسیل الکتریکی و درجات مختلف دما، بستگی دارد. از نظر میزان رطوبت، خاک ها به دو دسته اشباع )همه منافذ خاک با آب پر شده است( و غیراشباع )بخشی از منافذ خاک با آب پر شده است( تقسیم می شوند. درصد زیادی از شالوده ساختمان ها، رو سازی راه ها و خاکریز های مهندسی در حالت غیراشباع هستند و در طی چرخه های تر و خشک شدن سالیانه و یا فصلی دچار تورم یا انقباض شده و باعث ایجاد تخریب در سازه های موجود می گردند. با هدف شبیه سازی رفتار هیدرو مکانیکی این خاک ها، باید تنش موثر در خاک های غیر -اشباع را محاسبه نمود. در سال های اخیر، روش تنش موثر در مدل های ساختاری خاک های غیر اشباع، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در این روش پارامتر تنش موثر نقش مهمی را ایفا می کند که باید به درستی انتخاب شده باشد. تا کنون روابط مختلفی برای محاسبه پارامتر تنش موثر توسط محققین، ارائه شده است. در این مقاله با استفاده از داده هایآزمایشگاهی Khalili و Zargarbashi 1020 (، به مقایسه و تحلیل تعدادی از روابط مهمی که برای بیان پارامتر تنش ( موثر ارائه شده است، پرداخته می شود.

خاک غیر اشباع، تنش موثر، پارامتر تنش موثر، هیسترسیس هیدرولیکی، مکش ماتریکی، تنش مکشی