مصطفی متقیان نژاد - دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی
علی قدیم ملالو - دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی
سید محمدرضا موسوی - کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای، دانشگاه علامه طباطبائی

جهانی شدن، مثلثی است که از سه زاویه به هم مرتبط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی تشکیل شده است و منطق کانونی آن در فلسفه اجتماعی، فردگرایی مثبت و رشد دامنه آزادی های فردی در پیشرفت بهره برداری از امکانات است. این پژوهش با طرح این سوال که تاثیر جهانی شدن بر روند همگرایی ها و واگرایی ها در کشورهای جهان اسلام چگونه است، به این نتیجه رسیده است پیدایش مسائل جدید و پدیده های معاصر، در عرصه فرهنگی جهان امروز ناخواسته تاثیر خود را بر جهان اسلام گذاشته و می گذارد. از جمله این مسائل، جهانی شدن و گستردگی دامنه چارچوب فعالیت سازمان های غیر دولتی، انفجار اطلاعات و حاکمیت جهانی شبکه های اینترنت و ... می باشد. از چالش های فرهنگی بزرگ و اساسی ای که در سال های گذشته، با آنها مواجه بودیم، تهاجم فرهنگی جهان غرب بر ضد اسلام به ویژه حادثه یازده سپتامبر بود و همچنین پیدایش جریان های منحرف و خطرناکی که نام اسلام را برخود نهاده اند، از جمله این چالش ها به شمار می آیند. شرایط پیچیده ای که مناطق حساس جهان اسلام، طی سال های گذشته با آن مواجه شده است و همچنین روابط مسلمانان و جهان غرب، اثر قابل توجه جهان غرب بر مسائل فرهنگی و سیاسی مسلمانان، مانند طرح خاورمیانه بزرگ و طرح های دیگر مربوط به فلسطین، ازجمله مسائلی است که می توان به آن ها اشاره کرد. همچنین جهانی شدن از طریق ایجاد تعامل شناختی و فرهنگی در میان جوامع، می تواند آینده همگرایی و همکاری بین المللی را تقویت کند، به بیان دیگر جهانی شدن با ویژگی های تکنولوژیکی و ارتباطی خاص خود، زمینه های تعامل و همکاری را فراهم می آورد. نگارندگان در این پژوهش با نظر کوتاهی که بر نظریه ساختیابی گیدنز داشته است این نظریه ا بعنوان چارچوب نظری و مبنای فهم موضوع خود قرار داده است. در مرحله بعد با معرفی کردن جهانی شدن فرهنگ و سیاست به نقش و تاثیر جهانی شدن بر روند همگرایی و واگرایی در جهان اسلام پرداخته اند.

جهانی شدن- همگرایی- جهان اسلام- واگرایی- روابط خارجی