علی رضا واصل علی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک دریا دانشکده دریا دانشگاه تربیت مدرس
سیدعلی آزرم سا - استادیار گروه فیزیک دریا دانشگاه تربیت مدرس
محمدرضا واصل علی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک دریا دانشگاه علوم دریایی خرمشهر

حفظ محیط زیست از جمله مهمترین وظایف بشری می باشد که در سده های اخیر از جمله دغدغه های او نیز به شمار می رود. آلودگی نفتی یک پیامد اجتناب ناپذیر می باشد که سبب رها شدن تصادفی یا عمدی فرآورده های نفتی در محیط دریایی در نتیجه فعالیت بشری به وقوع می پیوندد. از جمله مهمترین عوامل موثر بر جرکت لکه های نفتی، جریانهای دریایی می باشند که شناخت دقیق جریانها در منطقه آلوده شده و بررسی نحوه اثرگذاری آنها بر لکه نقتی کمک شایانی به جلوگیری از انتشار آلودگی و ایجاد تبعات جبران ناپذیر بعدی می نماید. به عنوان مثال جریان خلیج فارس در پالایش سواحل ایران تاثیر فراوان دارد. در این تحقیق به بررسی نقس و اهمیت حضور جریانهای دائمی عرضی و طولی و قائم همانند جریانهای بازگشتی ، جریانهای چگالی، جریانهای سطحی، جریانهای زیر سطحی و غیرهع و همچنین شیب و شکل ساحل در کاهش آلودگی دریاها و بویه خلیج فارس پرداخته ایم. در انتها دو مدل ریاضی و تجربی به منظور مقایسه دو مدل با یکدیگر و پیش بینی حرکت لکه های نفتی در خلیج فارس بررسی می گردند. مدل ریاضی، مدل Gulfslik II می باشد که در آن شبیه سازی حرکت لکه های نفتی بوسیله اطلاعات بویه شناور انجام شده است. در مدل تجربی با استفاده از اطلاعات بدست آمده از بویه شامل سرعت باد و سرعت جریان حرکت لکه نقش پیش بینی می گردد. با مقایسه نتایج این دو مدل به نظر می رسد که مقادیر به دست آمده در مدل ریاضی دقیق تر می باشند، اما روشهای تجربی هم می تواند در تحلیل نتایج و مقایسه با مدل ریاضی مفید واقع شود. در کل محدودیتی که در مورد این روشها(به خصوص مدل ریاضی) به نظر می رسد آن است که این

آلودگی نفتی ، جریانهای دریایی ، مدل ریاضی Gulfslik ، مدل تجربی ، خلیج فارس