مصطفی میرحسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علم وهنریزد
رضا شکوری - دکتری معماری وعضوهیات علمی دانشگاه معماری یزد

دیر زمانی از روند تغییرات شتابان وحجیم شهرنشینی در کشور وبه تبع آن سازمان فضایی خانه های معاصر جهت پاسخگویی وهماهنگی با این تغییرات نمی گذرد. تغییراتی که باعث دگرگونی الگوهای فضایی وبه دنبال آن تغییر نقش ریز فضاهایی شد که قرن ها پاسخگوی نیازهای فرهنگی اجتماعی اقوام ایرانی بودند. دراین میان حیاط یکی از چندین نمونه ای بود که دستخوش تحول یا به تغییری نابودی گردید . حیاط که در خانه های ایرانی جوهره ی حیات می بود وامکان ارتباط آزاد را با طبیعت میسر می ساخت هم اکنون به معبر عبوری حد فاصل ساختمان وحصار بیرونی تبدیل شده است .مقاله حاضر در پی ارزش های از یادرفته در ساخت سکونت معاصر با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی به برسی نقش حیاط خانه های تاریخی دوره قاجار ( به علت حفظ بسیاری از آثار معماری وامکان شناخت وفهم فرهنگ وزندگی آن دوره ) برحیات ساکنین آن خانه ها می پردازد دراین راستا به دو مفهوم حیاط وحیات به طور مستقل اشاره داشته وسپس با شناسایی عوامل سازنده حیاط های تاریخی به نقش آنها بر زندگی افراد خانه اقدام نموده است .

حیاط – خانه های سنتی – حیات – کیفیت مادی – کیفیت معنوی