تاثیر عناصر معماری معنوی حکمت هنراسلامی برادراک انسان نمونه موردی مساجد اولیه ومساجد معاصر استان مازندران

بناهایی که به دست انسان ساخته می شود، جلوه هایی ازنگرش اوبه جهان هستی است که مبین قوه فکری و ساختارفرهنگی – اجتماعی افرادآن جامعه است .این نگرش های متافیزیکی بدل به عناصر فیزیکی ملموس، قابل دیدن ودرک گشته که درمعماری به چنان دریافتی درانسان می انجامد که موجب منقلب شدن احساسات وبرانگیخته شدن ادراک شهودی درانسان می شود که آنرا(( برداشت حس ازفضای معماری)) ویابه زبانی دیگر نیز میتوان گفت ((القای احساس برادارک انسان)) قلمداد می کنیم. حال چه برداشت باشدویاالقاء ، عناصر یاالگوواره هایی هستند که درتارو پود کی بناوجود داشته که استعاره هایی ازهویت های حکمت هنرمعماری اسلامی می باشند.اینک سوالاتی مطرح می شود که این الگوواره های نمادین ورمزگونه چه هستند و چه کیفیاتی ازدرک رابرانسان می گذراند؟ وآیااین پارادایم ها برروی انسان های مختلف، احساسات واحدومشترکی راسبب می شوند؟دراین مقاله تعداد سه نمونه ازمساجد تاریخی استان مازندران، وسه مسجدی که درسال های اخیرطراحی ساخته شده اند ازدیدپلان ونما موردارزیابی قرارگرفتند.نتایج حاکی ازآنست که عناصرمختلفی درکالبدمساجدوجود داشته که هرکدام درجای خودمیتواند اثری مثبت برذهن وادارک بیننده گذاشته وموجبات آرامش وآسایش وی رافراهم کرده ودرنتیجه اورابه مقام الهی نزدیک ترسازند. همچنین تمامی عناصر موجوددرمساجد اصیل، دارای چنان قابلیتی هستندکه می توانند درپیوندی مناسب با یکدیگرانسان ازسیرآفاق به سیرانفس برد. درسی که درمعماری امروز مساجد مانیاز به تعمق و تدبر بیشتری است تاهمگام بااهداف متعالیه اسلام وباابزارحکمت هنراسلامی می توان بدان دست یافت .

کلیدواژه ها:

تاثیرعناصری معماری ، معماری معنوی ، حکمت هنراسلامی ، ادراک انسان