عباس مرادی - استادیار گروه جغرافیا دانشگاه هرمزگان
داود معمار - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین دانشگاه هرمزگان

هر ساله بلایای طبیعی همانند زلزله قسمتهای مختلفی از جهان علی الخصوص کشورهای توسعه یافته را گرفتار میکند. کشور ایران همواره بحرانهای طبیعی زیادی را متحمل شده و یکی از آسیب پذیرترین نقاط جهان در برابر مخاطرات محیطی و بویژه پدیده زلزله بوده است. بنابراین با توجه به اهمیت مسأله به منظور کاهش آسیب پذیری در برابر زلزله، توجه و بکارگیری روشی ها و مدل های نوین همچون مدیریت ریسک زلزله در چارچوب برنامه ریزی فضایی و آمایش سرزمین در راستای ارزیابی آگاهی مردم از زلزله، محققبر این مبنا بوده که ضمن تبیین جایگاه مدیریت ریسک زلزله به صورت موردی در شهربندرعباس به 2 سوال اساسی زیر پاسخ دهند. 1) مولفه های مبنایی مدیریت ریسک (آگاهی، دانشی، آموزشی، مشارکت، توانمندی نهادی، تحمل پذیری محیطی) در مناطق سه گانه شهر بندرعباس در چه وضعیتی قرار دارند؟ و 2) آیا مدیریت ریسک زلزله، می تواند رویکرد مناسبی جهت کاهشی آسیب پذیری مناطق شهری بندرعباس در برابر ریسک زلزله باشد؟ در راستای دستیابی به اهداف تحقیق و پاسخ به سوال اول، ابتدا چند شاخصمناسب جهت سنجش آسیب پذیری شناسایی شد، سپس محققان با بهره گیری از گویه های تبیین کننده مدیریت ریسک در قالب طیف لیکرت و با استفاده از فرمول کوکران و به روشی تصادفی طبقه ای در نزد 288 نفر از سرپرستان خانوارهای ساکن در شهربندرعباس دریافته اند که کلیه مولفه های مبنایی مدیریت ریسک در بین مناطق این شهر در سطح پایینی بوده است. بدین ترتیب جهت کاهش آسیب پذیری در برابر زلزله، ارتقای و تقویت مولفه ها و معیارهای مبنایی مدیریت ریسک ضروری است. همچنین یافته های نظری در تعامل با یافته های میدانی و اظهار نظر صاحب نظران دال بر مناسب بودن رویکرد مدیریت ریسک زلزله به عنوان یک رویکرد مطلوب جهت کاهش آسیب پذیری شهر بندرعباس در برابر ریسک است

مولفه های مبنایی مدیریت ریسک، زلزله، آگاهی و مشارکت، شهر بندرعباس، مدیریت ریسک زلزله