مهبود فاضلی - استادیار زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران
معصومه شیرین علیزاده کلور - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه الزهرا(س)،تهران ایران

این مقاله به بررسی نظام عاطفی گفتمان در شعر «سفر به خیر» از شفیعی کدکنی میپردازد. دیدگاه گفتمانی با رویکرد نشانه- معنا شناختی، تولیدات زبانی را تابع فرآیندی پیچیده می داند که عوامل نشانه-معنایی بسیار در آن دخیل اند. آنچه دارای اهمیت است، نوعی موضع گفتمانی است که به دلیل پویایی، ما را با نوعی جهت گیری گفتمانی، بسط روابط و تعامل بین نیروهای همسو یا ناهمسو مواجه میسازد. گفتمان ادبی، 3 ; | } جریانی سیال است که تعامل دو گونهٔ شناختی و عاطفی در آن سبب تولید معنا می شود که عدم قطعیت معنا و سیر تکاملی آن مدیون فرآیند تنشی گفتمان است. این شکل گیری تابع نوعی حضور نشانه- معناشناختی : : است. هدف ما در این مقاله، بررسی شعر «سفر به خیر» از نظر سازوکار تولید و دریافت معنا با تکیه بر : شرایط پیوستار و کست گفتمانی و تأثیرگذاری آن در درک مفهوم شعر است. از طرفی فضای تنشی، محلی برای بروز احساسات در گفتمان است. بدین جهت ما رویکردهایی چون «روند شکل گیری معنا»، م؟ «شاخص ها»، «انفصال و اتصال گفتمانی»، «تأثیر افعال»، «دورنماسازی» و «گونهٔ القا» را برای نشان دادن عمق عاطفه در شعر بررسی کردهایم. بدین ترتیب گونه های تقابلی شناخته شده و دخیل در تولید معنا، به ܢܬ گونه هایی سیال و ناپایدار تغییر مییابند. استفاده از این نشانه- معناها باعث افزایش عاطفه در کلام، دستیابی زبان به ناممکن ترین زمانها و مکانها و درنتیجه، اثرگذاری بیشتر بر خواننده میشود. این پژوهش به شیوهٔ کتابخانهای و با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است و براساس نتایج به دست آمده می توان گفت غلبهٔ فضای گفتمانی عاطفی در شعر ذکر شدهٔ شفیعی کدکنی بسیار بارز است.

گفتمان، نشانه- معناشناسی، رویکرد عاطفی گفتمان، الگوی تنشی، شفیعی کدکنی