افسر روحی - استادیار آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه پیام نور،تهران، ایران
عبدالحسین حیدری - دکتری زبان شناسی همگانی،مدرس مدعو دانشگاه محقق اردبیلی، ایران

تحقیق حاضر، ساخت افعال سبک رمزگردانی شدهٔ ترکی آذری۔ فارسی را از منظر (مدل زبان ماتریس)) مورد مطالعه قرار داده است. دادهها با حضور در کلاس و ضبط و یادداشت برداری از تعاملات رسمی و : غیر رسمی چهار نفر از معلمان با صد نفر از دانش آموزان دوزبانهٔ کلاسهای ابتدایی و همچنین : s مصاحبت با هشت نفر از معلمان دوزبانه جمع آوری شدند. بررسی دادههای جمع آوری شده نشان داد که 3, در ساخت افعال سبک رمزگردانی شده، سازههای غیر فعلی زبان فارسی (اسمها، صفت ها، قیدها و گروههای حرف اضافه ای)، به عنوان عناصر درونه با افعال سبک ترکی آذری ترکیب می شوند و در جملات زبان ترکی آذری به کار می روند. زبان ترکی آذری به عنوان زبان ماتریس، چارچوب ساخت واژی- نحوی این جملات را تعیین می کند. این بخش از دادهها با اصول مدل زبان ماتریس انطباق تا کامل دارد. اما کاربرد ساخت افعال سبک رمزگردانی شدهٔ ترکی آذری - فارسی در جملات سببی ترکی آذری، اصل ترتیب تکواژهای مدل زبان ماتریس را نقض میکند. بررسی ساختهای سببی = رمزگردانی شده نشان داد که سازهٔ غیر فعلی زبان فارسی به عنوان عنصر درونه، نه تنها در سطحمفهومی - واژگانی، بلکه در سطح گزاره - موضوع نیز فغال می شود. فغال شدن سازهٔ غیر فعلی زبان درونه در سطح گزاره - موضوع و به دنبال آن، اعمال نحو زبان درونه بر بند متمم سببی رمزگردانی شده، نه تنها بر بسط و گسترش اصل ترتیب تکواژهای مدل زبان ماتریس تأکید دارد، بلکه نشان دهندهٔ تأثیرپذیری نحو از واژگان است که تأییدی بر عدم استقلال نحو از واژگان به شمار می آید.

رمزگردانی درون جمله ای، مدل زبان ماتریس، ساخت فعل سبک، زبان ماتریس، زبان درونه، زبان فارسی، زبان ترکی آذری