غلامحسین کریمی دوستان - دانشیار گروه زبان شناسی همگانی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تهران،ایران
زانیار نقشبندی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی ،دانشکده علوم انسانی، دانشکده کردستان ،سنندج، ایران

مقالهٔ حاضر به بررسی ساختهای کتایی در گویش هورامی می یردازد. گویش هورامی در ساختهای گذشتهٔ ساده از الگوی حالت کتابی گسته بهره می گیرد. این گویش علاوه بر استفاده از ساز کار مضاعف سازی واژهبست . برای نشان دادن الگوی حالت کتابی از سازکار دیگری نیز بهره میگیرد که منحصر به این گویش است و در سایر گویشهای کردی دیده نمی شود. در ساختهای برآمده از ساز کار دوم بیان الگوی کتابی، سازدهای فاعل و مفعول مستقیم به ترتیب دستخوش فرایندهای تأکید و مبتداسازی می شوند؛ بدین ترتیب این ساخت ها نسبت به ساختهایی که از ساز کار مضاعف سازی واژهبست بهره می گیرند، خوانش معنایی نشاندارتری دارند. ترتیب سازههای به کار رفته در ساختهای کتابی نشاندار همواره ثابت است: سازهٔ مفعول مستقیم در موضع آغازین این ساختها ظاهر می شود، در جایگاه بعدی سازهٔ فاعل که همواره میزبان تکواژ حالت نمای غیرفاعلی است قرار می گیرد و در پایان جایگاه پایانی جمله را فعل گذشتهٔ ساده از آن خود می کند. پژوهش حاضر دو هدف عمده را در دستور کار خود دارد: نخست بررسی و توصیف ساختهای کتابی بی نشان و نشان دار در گویش هورامی و بیان ویژگیهای بنیادین هریک از آنها و دوم تلاش برای ارائهٔ تبیین نحوی از مراحل فرایند اشتقاق نحوی ساختهای کتابی نشاندار بر پایهٔ مفاهیم نظری برنامهٔ کمینه گرا تبیین نحوی ارائه شده در این مقاله از مفاهیم جدید مطرح شده درچارچوب برنامهٔ کمینه گرا بهره می گیرند؛ نظیر فرضیهٔ گروه متمم ساز گسسته و فرافکنهای پیشینهٔ تأکید و مبتدا

کویش هورامی، ساختهای کنایی، مطلق، مضاعف سازی واژه بست، برنامهٔ کمینه گرا،گروه کانون، گروه مبتدا