راضیه ارنظری قرنجیک - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی موسسه آموزش عالی گلستان- نویسنده مسئول
طواق گلدی گلشاهی - استادیار و عضو هیات علمی مرکز تربیت معلم گرگان
کبری نودهی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان، ایران، گرگان

هر داستانی در بر دارنده ی عناصری است که به شکل قاعده در آمده اند و به مثابه اجزای یکداستان هستند، مانند: پیرنگ، شخصیت، زبان، روایت و زاویه دید، گفت وگو، صحنه، لحن، درون مایه و...هدف اصلی ما در این مقاله بررسی و تحلیل عناصر داستانی رمان «آتش زیرخاکستر» نوشته ی «مسعود دیه جی» نویسنده ترکمن است. رمان «آتش زیرخاکستر» روایتی است تاریخ گونه که موضوع اصلی آن حول حضور نیروهای روسیه در ایران شکل می گیرد و ماجرا در فضایی واقعی، در دل طبیعت ترکمن صحرا، به وقوع می پیوندد. این رمان معروف ترین اثر نویسنده معاصر ترکمن «مسعود دیه جی» است. پژوهش در جنبه های تئوریک و عناصر داستانی این رمان می تواند به شناخت بهتر داستان نویسیدر ترکمن صحرا و تحلیل بهتر و درست تر آن بیانجامد. بنابراین از آنجا که ضرورت اجرای چنینپژوهش هایی به خوبی احساس می شود، در این مقاله کوشیده ایم تا با استفاده از امکانات تحقیقاتیموجود، پژوهشی با محوریت داستان و شناسایی و تحلیل عناصر داستان در اثری از نویسنده ی اقلیمیو معاصر کشورمان یعنی «مسعود دیه جی» ارائه دهیم و میزان دقت نویسنده را در چگونگی استفاده از این عناصر بررسی نماییم. از آن جایی که رمان«اتش زیرخاکستر» در دوران نوین و رو به رشد داستان نویسی در ترکمن صحرا نوشته شده و می توان آن را از جمله رمان های رئالیستی ادبیات فارسیایران محسوب نمود، ممکن است لازم باشد تا به ساختارهای داستانی نوین آن نیز توجه شود و این امرمیسر نیست جز با تحلیل عناصر داستانی تشکیل دهنده ی این رمان. بنابراین توجه و تحقیق درباره یعناصر داستانی این رمان حائز اهمیت می باشد. ضمن این که با توجه به سوابق موجود، این مقاله،نخستین پژوهش رسمی در عناصر داستانی و ادبیات داستانی ترکمن صحرا است.

عناصر داستان، مسعود دیه جی، ادبیات داستانی، آتش زیر خاکستر