علرضا حسنی - دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
عباس وفایی - دانشجوی دوره دکترای تخصصی حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان

آزادی اطلاعات و حق دسترسی به اطلاعات مفهومی نوظهور بوده و در مقایسه با سایر آزادی ها عمر چندانی ندارد. اصطلاح آزادی اطلاعات نخستین بار در ایالات متحده آمریکا به کار رفت و منظور از آن آزادی دسترسی افراد جامعه به اطلاعات موجود در مؤسسات عمومی و برخی مؤسسات غیر عمومی است. این حق، جایگاه و هویت مستقلی در نظام آزادی ها دارد که باید از تقلیل آن به آزادی های دیگر نظیر آزادی بیان خودداری شود. امروز این حق در قوانین اساسی بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته شده و گرایش به سمت دسترسی اطلاعات بیشتر همچنان ادامه دارد. باید توجه داشت وجود فرهنگ اسرارگرایی در بسیاری از حکومت ها از موجبات فقدان آزادی اطلاعات و طفره رفتن برخی کشورها از شناسایی این حق به شمار می رود. لذا در پذیرش این آزادی کشورها را به سه دسته می توان تقسیم بندی کرد: دسته اول کشورهایی که از پذیرش این حق امتناع کردند. بسته به آن کشورهایی که این حق را به رسمیت شناخته اند اما ساز و کارهای لازم را در اجرای آن به کار نبسته اند و دسته سوم کشورهایی هستند که هم این حق را به رسمیت شناختند و همه سازوکارهای لازم برای اجرای صحیح این حق را پیش بینی کرده اند.

آزادی اطلاعات،حق دسترسی به اطلاعات،آزادی بیان،شفاف سازی