عارف معروف - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
بنت الهدی حسینی امین - مرکز پژوهش مجتمع امام صادق علیه السلام، تهران، ایران

در حال حاضر یکی از راه کارهای امید بخش در جایگزینی ترکیبات رایج درکنترل حشرات آفت انباری با ترکیبات شیمیایی رایج نظیر متیل بروماید و فسفین، استفاده از ترکیبات گیاهی با خواص حشره کشی می باشد. علیرغم تلاش های انجام شده همچنان فرمولاسیون تجاری از این ترکیبات گیاهی که توانایی قابل قبولی در کنترل آفات داشته باشند، جز در موارد بسیار معدود ارایه نشده است. در این پژوهش، توانایی فرمولاسیون تجاری یک حشره کش گیاهی با نام تجاری ژارجک در کنترل سوسک چهار نقطه ای حبوبات (Callosobruchus maculatus) که مهم ترین آفات حبوبات انباری می باشد بررسی شد. به این منظور سمیت تماسی این فرآورده با دزهای 1/5، 2 و 2/5 درصد، در مقایسه با یک حشره کش شیمیایی توصیه شده برای آفت انباری ( حشره کش پریمیفوس متیل با دز چهار در هزار ) و یک ترکیب گیاهی دیگر ( با نام تجاری پالیزین با دز 2/5 درصد ) در چهار تکرار مورد آزمایش قرار گرفت . در آزمایشی دیگر، کارایی این ترکیب بواسطه رهاسازی حشرات کامل روی سطح محلول پاشی شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که، تیمارهای 2/5 2 درصد از ژارجک C ، پالیزین و پریمیفوس متیل زمانی که حشرات کامل سوسک چهار نقطه ای حبوبات بلافاصله پس از آغشته سازی سطوح به تیمارها روی آنها رهاسازی شدند، تلفات قابل قبولی را پس از گذشت 72 ساعت متحمل شدند. هم چنین اسپری مستقیم تیمارها روی حشرات کامل سوسک چهار نقطه ای حبوبات نشان داد که تیمارهای 2/5 درصد از ژارجک A، ژارجک C، پالیزین و پریمیفوس متیل توانایی مطلوبی در کنترل حشرات کامل آفت دارند.

حشره کش گیاهی، سوسک چهارنقطه ای حبوبات، ژارجک، آفات انباری، Callosobruchus maculatus