کبری نوری - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت
محمداقبال قبادی - استادیار
هوشنگ قمرنیا - استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی

به منظور بررسی تأثیر مدت های مختلف ماندابی بر نخود رقم ILC482 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی در سال 1392-93 به صورت کرت خرد شده بر پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار طراحی شد. فاکتورها شامل مراحل مختلف رشد ( رشد رویشی، گلدهی و غلاف دهی ) در کرت های اصلی و مدت های مختلف ماندابی ( بدون ماندابی، 4، 8 و 12 روز ) در کرت های فرعی بودند. در این آزمایش صفات محتوای آب نسبی برگ، پایداری غشاء، کلروفیل b، a کل و کارتنوئیدها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که محتوای نسبی آب برگ در ۴ روز ماندابی در مراحل مختلف رشدی بالاترین مقدار را نسبت به سایر مدت های ماندابی داشت. همچنین شاخص پایداری غشاء در مراحل مختلف رشدی با افزایش مدت ماندابی افزایش یافت. مقدار کلروفیل a و b در مراحل گلدهی و غلاف دهی بعد از اعمال تنش ماندابی کاهش پیدا کرد. این کاهش در مرحله غلاف دهی با افزایش روزهای ماندابی، بیشتر از مرحله گلدهی بود و همچنین مقدار کلروفیل کل و کارتنوئید در مراحل گلدهی و غلاف دهی بعد از تنش ماندابی کاهش پیدا کردند. در کل نتایج نشان داد که اگرچه در مرحله ایجاد تنش ماندابی، مقدار این صفات کاهش پیدا کرد و به رشد خسارت رسید اما با گذشت زمان بعد از رفع تنش بدلیل رشد دوباره گیاه نخود در شرایط غیر تنش، این کاهش ها جبران گردید.

نخود، مراحل مختلف رشد ، مدت های مختلف ماندابی، کلروفیل