نرگس بهشتی - دانشجوی کارشناسی ارشدگروه شیلات، دانشکده علوم دامی و شیلات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری،
سکینه یگانه - استادیار گروه شیلات،دانشکده علوم دامی و شیلات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری،
میلاد عادل - دکتری حرفه ای دامپزشکی موسسه تحقیقات شیلات ایران تهران

امروزه استفاده از گیاهان دارویی به عنوان جایگزینی برای مواد شیمیایی پرخطر در صنعت آبزی پروری رو به افزایش است. در این مطالعه، غلظت نیمه کشندگی (LC50) اسانس اسطوخودوسی طی مدت زمان ۹۶ ساعت روی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) مورد مطالعه قرار گرفت. ترکیب شیمیایی اسانس با استفاده از طیف سنج جرمی تعیین شد و تعیین غلظت نیمه کشنده اسانس بر اساس استاندارد OECD و بصورت ساکن انجام شد. برای انجام این مطالعه، ۱۵۰ قطعه بچه ماهی کپور معمولی با میانگین وزن 98/1± 96/26 گرم استفاده شد که بصورت تصادفی در ۶ گروه و یک گروه شاهد و هر گروه با ۳ تکرار (هر تکرار با ۷ قطعه بچه ماهی) تیماربندی شد. بعد از سپری شدن دوره سازش پذیری، بچهماهیها در معرض غلظتهای مختلف ۷۰، 12/71، 11/72، 11/73، 13/74، 16/75 میلی گرم در لیتر که به روشی لگاریتمی محاسبه شدند قرار گرفتند و تغییرات رفتاری و تلفات در زمان های ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت پس از در معرضی قرار گرفتن با اسانس اسطو خودوسی ثبت و غلظت نیمه کشندگی اسانسی تعیین گردید. دادهها با استفاده از نرم افزار SPSS و روش آماری Probit Analysis مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بیشترین مواد تشکیل دهنده اسانسی را ۱ و ۸ سینئول به میزان 14/25 درصد، لینالولی به میزان 26/18 درصد، کامفور به میزان 26/7 درصد، بورنئول به میزان 52/10 درصد تشکیل میدادند. بر اساس نتایج بدست آمده غلظت نیمه کشنده (LC50) 96 ساعته اسانس اسطوخودوسی برای ماهی کپور معمولی 99/70 میلی گرم در لیتر محاسبه شد

کپورمعمولی ، اسانس اسطوخودوس ، غلظت نیمه کشندگی