سالار دارابی - کارشناس ارشد باغبانی
نادیا احمدی - دانشجوی مهندسی آب دانشگاه کردستان

کشت در شرایط آزمایشگاهی به عنوان یک جایگزین برای فرآیندهای کشاورزی برای تولید متابولیت های ثانویه مطرح است. واکنشهای شیمیایی که در گیاهان روی میدهد به عنوان متابولیسم شناخته شده و متابولیتهای اولیه شامل ترکیبات بیوشیمیایی مهم یعنی کربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها میباشد کشت بافت گیاهی یکی از مهمترین تکنیکها در راستای تولید صنعتی متابولیتهای ثانویه است زیرا پتانسیل تولید این مواد در شرایط طبیعی بسیار محدود میباشد. تکنیکهای مورد استفاده در این زمینه عمدتا عبارتند از: کشت سلول، کشت اندام و کشت ریشههای مویین. از طریق کشت سلولهای گیاهی به روشهای مختلفی میتوان میزان تولید متابولیتهای ثانویه را افزایش داد که از این روشها میتوان به انتخاب لاینهای سلولی با تولید بالا، تغییر عناصر غذایی و هورمونهای محیط کشت، بهینهسازی شرایط کشت، استفاده از تکنیک انگیزش و همچنین انتقال ترکیبات تولید شده در شرایط in situ اشاره نمود. با تکنیکهای تولید متابولیتهای ثانویه با استفاده از بیوراکتور بسیار به صرفه میباشد. به طور کلی میتوان گفت که استفاده از این تکنیکها در تولید برخی ترکیبات دارویی طبیعی میتواند سود اقتصادی بالایی را به همراه داشته باشد

بیوراکتور، متابولیت ثانویه، ریشه مویی