نقش معماری ایرانی – اسلامی در شکل گیری خانهمقایسه تطبیقی خانه های قاجاری (قزوین و کاشان)

هنر و معماری در جهان اسلام دارای چهار شیوه بنیادین است . قبل از اسلام شهرها بر پایه نظام طبقاتی و بعد از اسلام بر اساس اشتراک موجود در محله ها شکل میگرفتند . اولین نقطه استقرار انسان ، خانه بوده است. مسکن به معنای ساکن شدن و منزل به معنای محل نزول و مستقر شدن است. هدف از این تحقیق ارائه اصول معماری ایرانی و شیوه های طراحی معماری در خانه های سنتی و اسلامی ایران ، همچنین ارزیابی تعدادی بنای مسکونی که آیا بر مبنای این اصول میباشند ؟ عناصر معماری ایرانی – اسلامی در این خانه ها از الگوی یکسان پیروی میکنند؟ ابتدا برخی از مهم ترین اصول طراحی خانه استخراج شده و سپس در ادامه به ذکر نمونه های موردی رعایت یا عدم رعایت این اصول در خانه های گذشته (دوره قاجار) پرداخته شده است . روش این پژوهش از نوع مورد پژوهی و مبتنی بر قیاس تطبیقی بوده و به لحاظ راهبردی، از نوع تفسیری- تاریخی است. داده های لازم توسط منابع کتابخانه ای حاصل شده و در رویکردی تحلیلی- انتقادی مورد ارزیابی قرار گرفته اند .نتایج حاصل از مقایسه ها در رویکرد استنتاجی به نتیجه گیری منتهی میشود . یافته ها نشان میدهد عناصر مشابهی در معماری این خانه ها وجود دارد و اصول معماری اسلامی به طور عمده در خانه های سنتی ایران رعایت شده است . البته خانه های کاشان الگوهای یکسان تری از نظر معماری فضاهای داخلی و فضای بیرونی داشتند، الگوی خانه های قزوین به شکل گسترش به درون است، نه به بیرون، تأکید بیشتر بر ابعاد درونی و معنوی در مقایسه با ابعاد بیرونی و مادی است

کلیدواژه ها:

مولفه های شهر اسلامی ، اصول خانه اسلامی ، الگوی معماری خانه ها ، فناوری در معماری