نرگس جاویدان - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عبدالرضا بهره مند - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

سیل یکی از مهمترین سوانح طبیعی همواره مورد توجه بشر بوده و در سالهای اخیر با توسعه مرکز جمعیتی، صنعتی ، کشاورزی و افزایش خسارت ناشی از سیل، لزوم توجه بیشتر به آن احساس می گردد. در این تحقیق با استفاده از مدل هیدرولوژیکی-توزیعی WetSpa، شبیه سازی جریان سیل در حوزه آبخیز زیارت صورت گرفت. حوزه به پیکسل های 30 × 30 ‏متر تقسیم شد. و با استفاده از داده های بارش، تبخیرو تعرق ، دما و دبی ساعتی یک دوره آماری 4 ‏ساله ( 1390 ‏- 1382 ‏)، همچنین ترکیب سه نقشه اصلی DEM ، بافت خاک و کاربری ارا ضی در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS)، دبی های پیک و هیدروگرافی جریان را در هر مکان از شبکه آبراهه پیش بینی و توزیع مکانی خصوصیات هیدرولوژیکی شبیه سازی شده حوزه ‏مورد مطالعه با مساحت 95/15 ‏کیلومتر مربع در شهرستان گرگان، استان گلستان واقع شده است. با روندیابی جریان سطحی در طول مسیر توپوگرافی جریان با استفاده از مدل انتقال موج پخشی توابع پاسخ به دست آمد. هیدروگرافی های شبیه سازی شده و مشاهداتی به صورت گرافیکی مقایسه شد. نتایج نشان می دهد تطابق بسیار خوبی بین داده های شبیه سازی مدل و مشاهداتی وجود دارد. دقت بالای72درصد بر اساس ضریب نش - ساکلیف، کارایی بالای مدل را نشان می دهد. با استفاده از این مدل پارامترهای توزیعی متعددی چون شیب، ضریب رواناب پتانسیل، تراول تایم تا خروجی حوزه و ... برای هر سلول در کل حوزه ‏و نهایتا دبی خروجی حوزه محاسبه گردید.

مدل هیدرولوژیکی - توزیعی WetSpa، شبیه سازی سیل ، سیستم اطلاعات جغرافیایی