علی حسین جلیلیان - استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه پیام نور، ایران
ناصر ارزانی - استاد گروه زمین شناسی دانشگاه پیام نور ایران
فرهاد رضازاده - کارشناس ارشد شرکت ملی حفاری ایران اداره زمین شناسی
زهرا اقبال کیانی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور اصفهان

سازند سروک واحد کربناته ضخیمی است که معرف سنگ نهشتههای کرتاسه میانی (آلبین- تورونین) در جنوب باختری ایران و دومین سنگ مخزن مهم منطقه زاگرس است. میدان نفتی یاران جنوبی جزو میادین مشترک ایران با عراق است که در سالهای اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته و جوانب مختلف اکتشافی و مطالعاتی آن در دست اقدام است. بر همین اساس، در این مقاله تأثیر فرآیندهای دیاژنزی بر کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در این میدان مورد بررسی قرار گرفته است. با تکیه بر دادههای حاصل از مطالعات میکروسکوپی 120 مقطع نازک تهیه شده از مغزه و بررسی نمودارهای پتروفیزیکی، واحدهای مختلف سنگ مخزن از هم تفکیک و مهمترین فرآیندهای دیاژنزی کنترل کننده کیفیت مخزن شناسایی شد. یافتههای پتروگرافی گواه آن است که انحلال، دولومیتی شدن و سیمانی شدن فرآیندهای اصلی کنترل کننده کیفیت مخزنی بخشهای مختلف سازند سروک در میدان نفتی یاران جنوبی هستند که اساساً در دو محیط دیاژنتیکی متئوریک و تدفینی فعال بودهاند. تلفیق این نتایج با دادههای حاصل از تفسیر نمودارهای گاما، صوتی، چگالی، نوترون و مقاومت نشان میدهد که تخلخل ناشی از انحلال خردههای رودیستی و بین بلوری حاصل از دولومیتی شدن بیشترین نقش را در افزایش کیفیت مخزن داشتهاند. نتایج این تحقیق نشان داد که بخشهای 3 و 4 سازند سروک در میدان یاران جنوبی بالاترین پتانسیل و کیفیت مخزنی را دارند که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند.

سازند سروک؛ میدان نفتی یاران جنوبی؛ فرآیندهای دیاژنزی؛ کیفیت مخزنی