علی مرادزاده - استادیار دانشکده مهندسی معدن و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
فرامرز دولتی ارده جانی - استادیار دانشکده مهندسی معدن و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
روح اله علیپور - دانش آموخته کارشناسی ارشد ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
محمدکاظم حفیظی - دانشیار موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

سونداژ زنی الکتریکی با آرایه های خطی نظیر آرایه شلومبرژه یکی از متداول ترین روش مقاومت ویژه برای اکتشاف آب زیرزمینی و ارزیابی ساختگاههای مهندسی است. در مواردی که اطلاعات جامعی از زمین شناسی منطقه مبنی بر لایه بندی افقی و یا با شیب کم موجود نباشد و یا اینکه زمین مورد مطالعه غیر همگن و ناهمسانگرد باشد کاربرد این روش و تفسیر نتایج حاصل از مدل سازی منجر به گمراهی می گردد. در این مقاله در نظر است تا ضمن معرفی آرایه کمتر متداول مربعی، چگونگی سونداژ زنی، مدل سازی و تفسیر داده های این روش مورد اشاره قرار گیرد تا اهمیت بکارگیری آن بیشتر مورد توجه قرار گیرد. نتایج بررسی حاضر مبین این نکته است که در غالب موارد زمین مورد مطالعه تا حدودی ناهمسانگرد است و از این رو بکار گیری آرایه شلومبرژه در سونداژزنی حتی در فواصل نزدیک به هم نتایج غیر مطمئن را نتیجه می دهد. در چنین موارد بهتر است از آرایه مربعی برای سونداژ زنی جهت کسب نتایج مطمئن تر وهماهنگ تر استفاده نمود.

سونداژ زنی الکتریکی، آرایه شلومبرژه، آرایه مربعی، مقاومت ویژه میانگین، ضریب ناهمسانگردی