نیلوفر باقری - دانشجوی کارشناسی علوم تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
فاطمه خرم روز - دانشجوی کارشناسی علوم تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
شادی شورستانی - دانشجوی کارشناسی علوم تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
فرزانه منتظری فر - دانشیار گروه تغذیه و صنایع غذایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان

مقدمه: بافت آدیپوز با تولید انواع مختلف سایتوکاین ها به عنوان یک بافت اندوکرین فعال درنظر گرفته می شود. آدیپوسایتوکاین ها در تنظیم هموستاز انرژی، متابولیسم کربوهیدرات و چربی، هموستاز عروق، ایجاد پاسخ های ایمنی و تولید مثل دخیل بوده و به نظر می رسد که تعدادی از آن ها واسطه اثرات سیستمیک چاقی بر روی سلامتی هستند. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) به عنوان شایعترین اختلال اندوکرین زنان، معمولا با داشتن تخمدان های پلی کیستیک، اختلالات قاعدگی، ناباروری، هیپرآندروژنیسم و چاقی شناخته می شود. هم چنین مقاومت به انسولین به عنوان عامل زمینه ساز و تشدید کننده در بروز این سندرم مطرح می شود. با توجه به اهمیت روز افزون PCOS و هم چنین تناقضات موجود در تغییرات سطح سرمی آدیپوکاین ها در این سندرم و ارتباط آن ها با چاقی و مقاومت به انسولین بر آن شدیم با مروری بر مطالعات گذشته سطح سرمی این ترکیبات را در زنان مبتلا به PCOS مورد بررسی قرار دهیم.روش: دراین تحقیق، 45 مقاله مورد-شاهدی، مقطعی و آینده نگر با استفاده از موتورهای جستجوگر Google،SID، PubMed،Science direct در محدوده زمانی سال های 2015-2002، با استفاده از کلیدواژه هایی هم چون PCOS , Adipokineslمورد مطالعه قرار گرفت.یافته ها: یافته های حاصل از مقالات مختلف نشان داده اند که سطح سرمی آدیپونکتین و امنتین در زنان مبتلا به PCOS نسبت به گروه شاهد کمتر بوده و با عدم تحمل گلوکز و مقاومت به انسولین ارتباط معناداری دارند. هم چنین سطح سرمی ویسفاتین در زنان PCOS بالاتر از گروه شاهد بوده و مطالعات مختلف نقش شبه انسولینی آن را تأیید کرده و نشان دادند که غلظت سرمی آن تحت تأثیر غلظت گلوکز می باشد. سطح سرمی لپتین، کمرین، آدیپسین و رزستین باBMI، مقاومت به انسولین، سندرم متابولیک، دیابت و بیماری های قلبی عروقی در ارتباط بوده و در بیماران مبتلا به PCOS نسبت به گروه شاهد با BMI مشابه، افزایش قابل توجهی نشان دادند. در مورد سطح گرلین در بیماران PCOS نسبت به گروه شاهد نتایج ضد و نقیضی گزارش شده است که احتمال می رود مکانیسمی که منجر به ایجاد علائم مختلف بالینی و بیوشیمیایی PCOS می شود، بر غلظت گرلین تأثیرگذار باشد.نتیجه گیری: علاوه بر آزاد سازی اسیدهای چرب از بافت آدیپوز که به عنوان مهمترین عامل در بروز مقاومت به انسولین مرتبط با چاقی مطرح می شود، افزایش سطوح آدیپوکاین های پیش التهابی نظیر لپتین، رزستین، کمرین وکاهش سطوح آدیپونکتین و امنتین به عنوان فاکتورهای ضد التهابی با افزایش مقاومت به انسولین و افزایش توده بدنی همراه بوده است. بنابراین سنجش و کنترل سطح این هورمون ها ممکن است بتواند با افزایش حساسیت به انسولین و کاهش عوارض ناشی از چاقی راهکار درمانی جدیدی به منظور کنترل بهتر PCOS و عوارض ناشی از آن باشد.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ، آدیپوکاین ها