علی اصغر لطفی - استادیار اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر
حمیدرضا گلچوب فیروزجایی - کارشناس بانک سپه

هدف این پژوهش بررسی تأثیر انحصار (تمرکز) در صنعت بانکداری و تاثیر آن بر عملکرد (سودآوری) بانک های بانک های دولتی و خصوصی ایران می باشد. برای این منظور از داده های آماری نظام بانکی طی سالهای 1382 الی 1390 استفاده شده است. برای آزمون فرضیات تحقیق، ابتدا با استفاده از شاخص هرفیندال هیرشمن ( – HHI ) برای اندازه گیری شاخص تمرکز در نظام بانکی ایران استفاده شد. نتیجه این محاسبات نشان داد که در طی دوره مزبور، میزان تمرکز ( انحصار ) در بازار بانکی ایران کاهش یافته است و در مقابل درجه رقابت پذیری بانکها افزایش پیدا کرده است. برای اندازه گیری سودآوری بانکها نیز از شاخص بازدهی داراییها ( ROA )استفاده شد. در ادامه با استفاده از روش داده های ترکیبی (پانل دیتا) رابطه میان ROA و HHI مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از به کارگیری روش داده های ترکیبی نشان داد که رابطه مثبت و معنی داری میان شاخص تمرکز ( HHI ) و سودآوری بانکها ( ROA ) وجود دارد.

ساختار بازار، صنعت بانکداری، شاخص تمرکز، سودآوری