عذرا خورسند - کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، استاد دانشگاه پیام نور

بحث مشارکت در دهه های اخیر در ارتباط با مسائلی مانند دموکراسی، توسعه و غیره اهمیت بسیاری یافته است. مشارکت و توسعهروستایی به عنوان دو عنصر مرتبط و مکمل همدیگر مطرح گردیده و افزایش میزان مشارکت در میان روستاییان، نشانه و وسیلهای برایتوسعه روستایی در نظر گرفته شده است. ازاینرو، مسئله و هدف اساسی پژوهش حاضر، بررسی پیامدهای مهاجرت فصلی خانوارهایروستایی بر مشارکت آنها در توسعه روستا است. در ادبیات و پیشینه پژوهش، برخی از نظریات و مطالعات صورت گرفته مرتبط با موضوعپژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق، شامل کلیه خانوارهای روستایی دهستان دبیران بوده است که به صورتفصلی اقدام به مهاجرت نمودهاند. در این مطالعه کیفی نمونه گیری به صورت هدفمند و با بهره گیری از تکنیک گلوله برفی انجام شد. جهتجمع آوری داده ها از مصاحبه انفرادی، گروهی، مشاهده مستقیم و مشارکتی بهره گرفته شد. جهت تعیین روایی از تکنیک تفسیری وتئوریکی استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای ارتباطی انجام شد. نتایج نشان داد، که مهاجرت فصلیدر دراز مدت موجب از بین رفتن روابط اجتماعی و عدم مشارکت در انجام کارهای گروهی، بی توجهی مسئولین به نظرات روستاییانمهاجر هنگام برنامه ریزی و اجرای طرح شده است. وجود این عوامل موجب شکست طرحهای توسعه و بروز توسعه نیافتگی در روستاگردیده است

مهاجرت فصلی، مشارکت، توسعه روستایی، پیامد