مرجانه هوشمند - دانشجوی دوره دکتری رشته شهرسازی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
مهدی بقایی - دانشجوی دوره دکتری رشته شهرسازی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
شهرام جنگجو - دانشجوی دوره دکتری رشته شهرسازی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال

این مقاله، مطالعه ای درجهت مقایسه تطبیقی هنجارهای خاص سیمای شهری با هنجارهای سیمای شهر و معماری اسلامی است بگونه ای که آن را در شهر ایرانی-اسلامی می سنجد؛ آیا شهر ایرانی- اسلامی واجد هنجارهای سیمای یک شهر جهانی و به تعبیری شهرتسلیم است؟ کدامیک از هنجارهای سیمای شهر منطبق بر سنجه های سیمای شهر تسلیم است؟ آیا پیاده سازی سنجه های سیمای شهراسلامی (شهر تسلیم هنجارهای دین مبین اسلام) در شهر ایرانی-اسلامی امکانپذیر است؟ هنجارهای اسلام در اصولی که برای زندگی شایسته تر برای انسان ها معرفی نموده، به مفاهیمی چون عدالت، محرمیت،درون گرایی و...اشاره دارد و از این منظر تاثیرات ملموسی بر شاکله جامعه ایرانی از دیرباز تاکنون داشته که درعناصر تمدن ایرانی تجلی یافته بگونه ای که وقتی به واکاوی معماری و شهرسازی ایرانی میپردازیم، تجلی مفاهیم، انگاره ها و شاخصهای شهراسلامی و از آن ره معماری اسلامی بگونه ای حداقلی، محسوس و ملموس میباشد و برای آزمودن این قرابت و سازگاری، می توان هنجارهایی را معین کرد که با آنها به ارزیابی میزان تحقق پذیری تفکر غالب اسلامی در شهرهای امروز ایران پرداخت. نکته حائز اهمیت در شهر ایرانی اسلامی،انسان ایرانی است، متصف به ویژگیهای مسلمانی بعنوان کسی که قرار است با تسلیم محض به قوانین بشری و شهری، قواعد شریعت و اصول طریقتی، فضا و سیمای شهر ایرانی-اسلامی را رقم بزند و به عنوان مسلمان در شهرتسلیم زندگی کند. در این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و براساس مطالعات کتابخانه ای و برداشت میدانی ضمن بررسی هنجارهای خاص سیمای یک شهرعام که به شهرتسلیم تعبیر میگردد به واکاوی و مقایسه تطبیقی هنجارهای مزبور با هنجارهای سیمای شهر و معماری اسلامی پرداخته و در نهایت راهکارهایی برای افزایش کیفیت سیمای شهر ایرانی- اسلامی در نظام شهرسازی مدرن، با پوسته ای نو و ظاهری امروزی ارائه شده است.

شهر ایرانی اسلامی- سیمای شهر- هنجار شهرسازی- هنجار اسلامی- شهر تسلیم