شادیه محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه هنر اصفهان
مهین نسترن - دانشیارگروه شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان

یکی از چالش های مهمی که در سالهای اخیر مورد توجه برنامه ریزان و طراحان شهری و محققان علوم پزشکی بوده است، سلامت عمومی جامعه می باشد. تشدید روز افزون معضل سلامتی در جامعه شهری، موجب گردید تا در محافل علمی، نظراتی در خصوص ارتباط فرم شهر با سلامت عمومی ارائه شود. در این ارتباط، توافق محققان علوم شهری بر این است که ساختار کالبدی توسعه پراکنده، با تشویق بیشتر به استفاده از اتومبیل ، مانع پیاده روی و دیگر فعالیت های بدنی و همچنین ترویج سطح بالاتری از آلودگی هوا، و در نهایت افزایش انواع مختلفی از بیماری های جسمانی می گردد. با توجه به اهمیت معضل چاقی در بروز بیماریها و اختلال های مرتبط با آن و نقش فعالیت بدنی روزانه و مستمر در کاهش چاقی، در این پژوهش بررسی ارتباط مولفه های فرم شهر و میزان تحرک و فعالیت بدنیشهروندان، از طریق بررسی پیشینه تحقیقاتی این موضوع، مورد توجه قرار گرفت. مطالعه ی روابط این متغیرها به دلیل رشد سریع و ناموزون شهرها و اهمیت این مطلب در برنامه ریزی های سلامت محور و انتخاب الگوی بهینه ی توسعهشهری، مورد توجه بوده است. بنابراین این پژوهش به دنبال بررسی چگونگی رابطه بین فرم شهری با میزان پیاده روی روزانه و معیارهای سلامتی جسمانی می باشد و در این راستا با مروری بر پژوهش صورت گرفته در زمینه ارتباط فرم شهر و سلامت عمومی، علاوه بر تبیین و تدقیق مناسبات میان این دو مفهوم، به شناخت شاخص های تاثیرگذار فرم شهر درمبحث پیاده مداری، پرداخته است. دراین مقاله، نوع تحقیق، کاربردی- توسعه ای و روش آن توصیفی است و نتایج حاصل از بازبینی ادبیات موضوع، نشان می دهد که در بین مولفه های کالبدی فرم شهر، 4 شاخص کمی شامل تراکم مسکونی 3 ، اختلاط کاربری 4 ، هم پیوندی خیابانی 5 و دسترسی 6 به خدمات عمومی و 2 شاخص کیفی شامل زیبایی شناسی و امنیت، می توانند بر میزان پیاده روی و تحرک بدنی افراد ساکن در محلات و مناطق شهری تاثیرگذار باشند.

فرم شهر، گسیختگی شهری 7، پیاده مداری 8، سلامت عمومی