مرجان رفعتی - دانشجوی ارشد معماری منظر دانشگاه تربیت مدرس
محمدرضا بمانیان - استاد دانشگاه تربیت مدرس

رود -دره های شهری به عنوان یکی از عناصر ساختار اکولوژیکی شهرها می توانند نقش موثری در جهت ایجاد تعادل بین فضای انسان ساخت شهر و طبیعت و ارتباط انسان با طبیعت داشته باشند .این رود درهها می توانند در زمینه تأمین منابعآب شیرین، کریدورهای طبیعی جریان آب و هوا و محیط های زیست مناسب، فضاهای گردشگری و سبز و استقرار فعالیت های خدماتی و تفریحی عمومی مؤثر باشند. بررسی وضع موجود رود در ه های شهر تهران نشان می دهد که این رود دره ها نه تنها سبب ارتقاء کیفیت محیط زیست نیستند بلکه به دلایل متعدد خود سبب بروز آشفتگی های مختلف شده وموجب تنزل کیفیت زندگی گشته اند. مقاله حاضر به بررسی روند برنامه ریزی در راستای احیای محیط طبیعی رود دره ها و پیوند غنی فرهنگی با بستر و زمینه در شهر تهران پرداخته و به طور موردی رود دره کلکچال را انتخاب کرده و با انجام مشاهدات میدانی و بررسی اسناد، بر اساس امکانات و فرصت ها، محدودیت ها و تهدیدات، راهبردهایی در قالب پیشنهادهای اولیه به منظور برنامه ریزی احیای محیط طبیعی رود دره ارائه کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که تعیین حریم برای رود دره، قانونمند نمودن ساخت و سازها، به حداقل رساندن تهدیدات سیلابی رودخانه توسطراهکارهای مدیریتی، جلوگیری از ترکیب آب های آلوده با آب رود دره، - حفاظت و گسترش پوشش گیاهی، تبدیل محیط رود دره - به مکان زیست پرندگان و محلی مناسب برای مراسمات مختلف و ... می توانند در احیای رود دره ها به عنوان یک شریان حیاتی زیست محیطی، تفریحی و خدماتی در بهبود کیفیت زندگی شهروندان تهرانی موثر باشد

اکولوژی، اکولوژی فرهنگی، پایداری، رود دره، کلکچال