حامد عیالی - دانشجوی دکتری تخصصی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، دانشکده هنر و معماری، گروه معماری، شیراز، ایران

امروزه پرسش اصلی طراحان در رابطه با نتایج اکولوژیکی فعالیت های خود بروی محیط طبیعی است که چگونه بایستی محیط مصنوع را طراحی کرد که طبیعت را تخریب نکند. با توجه به شرایط بحرانی انرژی و زیست محیطی عصر حاضر، ضروری استکه بجای تقلید تکنیکهای فنی معماری پایدار و یا بومی، کمی ریشهایتر به موضوع پرداخته و پاسخ را نه در خود طراحی، بلکه در نوع نگاه به بدان جست. دلیل نابسامانیهای معماری موجود را میتوان در عدم آگاهی کافی طراحان از شرایط حاضر و ناتوانی در دستهبندی و ساماندهی اطلاعات گسترده معمارانه خود و زمینه طراحی در رابطه با اصول پایداری با بومی مرتبطدانست. اینکه مشکل را میتوان در نبود یا نقص یک روند طراحی تخصصی و کلنگر و عدم وجود رویکردی خاص طراحی پایدار از جانب طراحان ربط داد. یک طراحی صحیح چه در محیط آموزشی و چه در بازار کار معماری، نیازمند فرایندی صحیحو منظم از آغاز تا پایان است. هدف از این پژوهش، شناخت اصول و شاخصههای مشترک معماری پایدار و معماری بومی ایراندر نظریههای مختلف است. پرسش این پژوهش استدلال منطقی با رویکرد توصیفی تطبیقی و با شیوه کتابخانهای، این است - که چگونه میتوان با مشخص کردن شاخصههای کلی معماری بومی و پایدار و اهداف و اصول مشترک در نظریههای آنها،میزان تطبیقپذیری آنها را بر یکدیگر بر اساس شاخصههای محیطی، فرهنگی اجتماعی و اقتصادی را مشخص کرد. فرض -اصلی این است اصول و شاخصههای معماری بومی ایران و معماری پایدار به خصوص در حوزههای اصلی توسعه پایدار، محیط، اقتصاد، اجتماع و فرهنگ، دارای خصوصیاتی مشترک بوده که برخی از آنها بر هم منطبق است به گونهای که معماری بومی ایرانی را میتوان از مصادیق معماری پایدار دانست. برای بهدست آوردن نتایج مطلوب در این تحقیق و ارائه پاسخ مناسب به سوالات فوق، سعی شده است با آشنایی پله پله با مفاهیم اولیه همچون توسعه، پایداری و دانش بومی، به اصول معماری پایدار و معماری بومی ایران، از منظر نظریهپردازان مختلف پرداخته شده و نقاط اشتراک و افتراق آنها شناسایی شود. در نهایت به روش تطبیقی، معیارهایی که در مورد آنها اتفاق نظر وجود دارد، استخراج گردد و در پایان ویژگیهای مشترک معماری بومی ایران و معماری پایدار در مقیاسهای مختلف ارائه شود.

پایداری، معماری پایدار، معماری بومی، نظریه