ناصر جعفرزاده - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
ندا فوزی - کارشناس ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی خوی

به منظور بررسی اثر روش های مختلف خاک ورزی و مبارزه با علف های هرز با حداقل استفاده از علف کش بر تنوع و تراکم علف های هرز و بررسی عملکرد در تناوب گندم، کلزا و ذرت،ازمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در طی چهار سال زراعی (91-1388) در یک تناوب دو ساله در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب اجرا شد. عامل اصلی شامل سه سطح خاک ورزی با گاوآهن و برگرداندن دار،گاوآهن قلمی و خاک ورزی با دیسک و عامل فرعی در دو سطح مبارزه شیمیایی و عدم مبارزه بود. صفات مورد مطالعه شامل تعیین تراکم علف های هرز یک ساله، چند ساله، مجموع علف های هرز و عملکرد گیاهان زراعی در تناوب بود. نتایج نشان داد که اثر روش های خاک ورزی و تراکم چهار علف هرز غالب خاکشیر و دم روباهی کشیده، پیچک و کنگر صحرایی در سطح احتمال 5 در صد معنی دار بود. براساس نتایج این آزمایش، بیشترین تراکم و علف های هرز چندساله در کشت گندم ( 3/85) کلزا (4/33) و ذرت (3/4 بوته در متر مربع) مربوط به روش خاک ورزی حفاظتی (قلمی و دیسک) و کمترین (به ترتیب 2/95 ، 2/98 و 2/5 بوته در متر مربع) مربوط به روش خاک ورزی برگردان بود.کامل مبارزه پر تراکم علف های هرز در کشت گندم، کلزا و ذرت نشانگر برتری مبارزه شیمیایی بوده و عملکرد دانه در گندم و ذرت تفاوت معنی داری نسبت به روش بدون مبارزه داشت نه به این تحقیق نشان داد به رغم اینکه روش های خاک ورزی تأثیر معنی داری بر عملکرد گندم ،کلزا و ذرت نداشت ولی استفاده از خاک ورزی مرسوم با گاوآهن برگردان سبب کاهش جمعیت علف های هرز گردید. در این آزمایش در تناوب گندم،کلزا و ذرت اجرای شخم برگردان دار نسبت به شخم حفاظتی (دیسک) باعث کاهش مجموعه تراکم علف های هرز به ترتیب 33/4 ، 40 و 39 در صد گردید که نشان از کارایی کم شخم های حفاظتی در کنترل علف های هرز است.

تراکم علف های هرز،دیسک،شخم حفاظتی،شخم مرسوم،کنترل شیمیایی