مریم فولادی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی دانشگاه لرستان
عیدی بازگیر - استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشگاه لرستان
مصطفی درویش نیا - استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشگاه لرستان
کوروش عزیزی - مربی گروه گیاه پزشکی دانشگاه لرستان

به منظور شناسایی فون نماتدهای انگل گیاهی مزارع خیار استان لرستان طی سال 1٬392 تعداد 85 نمونه خاک همراه با ریشه گیاه خیار از شهرستان های مختلف این استان جمع آوری گردید. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، استخراج نماتدها تا ما تثبیت و انتقال آن ها به پلسیرین با روش دگریسه انجام پذیرفت. از نماتدهای جداسازی شده لام های میکروسکوپی دائمی تهیه شد. با استفاده از میکروسکپ نوری مجهز به دوربین دیجیتال، بر اساس مشخصات ریخت شناختی و داده های ریخت سنجی و منابع و کلیدهای شناسایی در دسترس، گونه نماتد شناسایی گردید. شباهت ها و تفاوت های موجود بین افراد با شرط اصلی گونه و گونه های نزدیک مورد بحث قرار گرفت و در نتیجه تعداد 20 گونه نماتد از 12 جنس به شرح زیر شناسایی گردید 1- Aphelenchoides haguei ؛ 2- Aphelenchus avenae ؛ 3- Ditylenchus medicaginis ؛ 4- Ditylenchus medicaginis ؛ 5- Ditylenchus valvaleus ؛ 6-Meloidogyne incognita ؛ 7- Amplimerlinius globigerus ؛ 8- Geocenamus rugosus ؛ 9- Merlinius brevidens ؛ 10- Merlinius microdorus ؛ 11- Merlinius nanus ؛ 12- Helicotylenchus scoiticus ؛ 13- Helicitylenchus vulgari ؛ 14- Pratylenchoides ritteri ؛ 15- Pratylenchus neglectus ؛ 16- Pratylenchus thornei ؛ 17- Pratylenchus pseudopratensis ؛ 18- Filenchus vulgaris ؛ 19- Irantylenchus vicinus ؛ 20- Neopsilenchus magnidens در بین نماتدهای موجود تعداد 11 گونه از گونه های شناسایی شده برای فون نماتئهای خیار در ایران تأکید بوده است و اولین گزارش از فون نماتدهای خیار از استان لرستان می باشد. با توجه به اسارت با بودن نماتدهای مولد گره ریشه و نیز نقش سایر نماتدها در به هم زدن فیزیولوژی گیاه میزبان، کنترل این عوامل بازدارنده محصولات کشاورزی ضروری به نظر می رسد. لذا مطالعه تاکسونومیکی نماتدهای انگل کیانی در این تحقیق جهت نیل به این هدف اهمیت دارد.

خیار، فون، لرستان، نماتد