امیرحسین چیذری - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس و شهید باهنر کرمان
حمیدرضا میرزایی خلیل آبادی - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس و شهید باهنر کرمان

یکی از محصولات مهم صادراتی کشور پسته می باشد که نقش زیادی در صادرات غیر نفتی داشته و سالانه بیش از 400 میلیون دلار ارزآوری دارد، اما تولید این محصول در مراکز عمده تولید آن با مشکلات زیادی روبرو می باشد . نتایج تحقیقات منطقه ای نشان می دهد که بهروری آب در چند سال گذشته کاهش یافته است . بنابراین منطقه به سمت ناپایداری پیش می رود و عوامل ناپایداری منطقه عبارتند از پایین رفتن سطح آب چاهها، شوری آب، شوری خاک، نشست زمین . بنا براین تنها راه نجات منطقه و حفظ و استمرار تولید پسته استفاده از اصول اقتصادی می باشد بطوریکه اگر سیستم بازار رقابتی باشد کشاورزان روش حداکثر سازی سود را انتخاب خواهند نمود که در این صورت مقدار بهینه آب، کود دامی، کود شیمیایی، نیروی کار، سم و ماشین آلات به ترتیب 7793 مترمکعب، 13 تن، 178,5 کیلو گرم، 37,5 نفر روز، 7,1 لیتر و 14,3 ساعت می باشد . همچنین در صورتی که کشاورزان با توجه به محدودیت ها بر اساس حداقل سازی هزینه عمل کنند مقدار بهینه نهاده ها برای آب، کود دامی، کود شیمیایی، نیروی کار، سم و ماشین آلات به ترتیب 7294 متر مکعب، 11 تن، 173,8 کیلو گرم، 37,5 نفر روز، 6,95 لیتر و 13,9 ساعت می باشد . بنا براین در صورتی که کشاورزان براساس مقدار بهینه، آب مصرف کنند،در حالت اول ( روش حداکثر سازی سود ) بطور متوسط به ازای هر هکتار 1400 مترمکعب آب صرفه جویی خواهد شد و اضافه برداشت آب از منابع زیرزمینی که هم اکنون حدود 154 میلیون متر مکعب می باشد، به 10 میلیون متر مکعب کاهش خواهد یافت . در حالت دوم به ازای هر هکتار 1800 مترمکعب آب صرفه جویی خواهد شد در نتیجه مشکل اضافه برداشت بطور کامل برطرف خواهد شد و منطقه به سمت پایداری پیش خواهد رفت .

مقدار بهینه، حداکثر سازی سود، حداقل سازی هزینه، آب، پسته، رفسنجان، بهره وری