حسین صارمی - استاد گروه گیاه پزشکی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران
سید محمود اخوت - استاد گروه گیاه پزشکی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران

با استفاده از یک روش کم هزینه و بسیار ساده به صورت آفتاب هی Soil solarization خاک، می توان عوامل بیماری گر گیاهی موجود در خاک، شامل قارچ، باکتری، نماتد منفی و بذور علف هرز را کنترل نمود. بررسی های متعدد در مزرعه نشان داد با استفاده از این روش بعد از شخم عمیق زمین و آبیاری و پوشاندن آن با پوشش پلاستیکی در فصول تابستان، گرمای زمین حدود 10 الی 15 درجه از دمای محیط افزایش می یابد. مثلاً در طارم دمای محیط در مرداد از 40 درجه سانتی گراد 55 و در اهواز دمای خاک از 55 به 70 و در صد زنجان از 35 به 50 درجه رسید. لذا در یک طرح تحقیقاتی در فصل تابستان و به مدت هشت هفته از انرژی خورشیدی یا آفتاب دهی خاک Soil solarization در طارم (زنجان) و اهواز استفاده گردید. با استفاده از این روش در طارم جمعیت قارچ Verticillium dahliae عامل بیماری خشکی سر شاخه زیتون از( CFUg-1 )1600 به 600 ، جمعیت قارچ Fusarium oxysporum عامل پژمرده شاخه های خرما از 1٬800به600 و همچنین جمعیت قارچ F.solani عامل پژمرده لوبیا در زنجان جمعیت قارچ از 1٬700 به 500 رسید. در حقیقت با این روش ساده جمعیت قارچ عامل بیماری تا 70% کاهش یافت که طبیعتاً در کاهش بیماری مهم پژمرده کیه شاخه ای گیاهان زراعی و درختان زیتون و خرما کمک زیادی خواهد نمود. این روش علاوه بر نداشتن هزینه های کنترل بیماری، موجب کاهش استفاده از سموم و کمک به سلامت محیط زیست خواهد نمود. از طرفی استفاده از این روش در نقاط مختلف کشور و برای محصولات مختلف باقی، زراعی و حتی گل خانه ها امکان پذیر می باشد.

آفتاب دهی خاک، محیط زیست، کنترل قارچ های خاک زاد