نصیبه ابراهیمی - دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، گروه حقوق، واحدگرگان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، ایران

قانون حمورابی که به دستور حمورابی شاه بابل نوشته شده بود، شامل ۲۸۲ ماده در باب حقوق جزا و حقوق مدنی و حقوق تجارت است. این قانون نخستین سند شناخته شده مکتوبی است که در آن یک فرمانروا به اعلان عمومی یک مجموعه کامل قوانین برای ملت خود اقدام میکنداین قانون شامل حقوق و روابط افراد با یکدیگر با تکیه بر عوامل مهم اقتصادی در آن دوران است . قانون حمورابی جامع تر و پیچیده تر از هرقانون دیگر در گذشته آن می باشد و به عنوان اوج تدوین قوانین حقوقی قبل از قانون روم محسوب می شود. بخش مهمی از مواد قانون حمورابی واجد جنبه کیفری است و به تعیین مجازات برای بسیاری از اعمالی که امروزه نیز جرم شناخته میشوند پرداخته است اما از ویژگی های بارز این قانون می توان به منع انتقام خصوصی اشاره کرد که در موارد مختلف، مردم حتی بردگان حق مراجعه نزد قاضی را داشتند اگرچه که بین آنها از لحاظ مجازات تفاوت وجود داشته است؛ زیرا که مجازات بر اساس طبقه اجتماعی قربانی و مرتکب تغییر پیدا می کرد. اما با این وجود مجازات ها در این قانون بسیار خشن بود و مجازات اعدام بسیار دیده می شد و هیچ گونه تخفیفی هم برای مجازات مجرم وجود نداشته است

قانون حمورابی، قانون مکتوب، قوانین کیفری، قصاص