بحران دریاچه ارومیه منابع قدرت نرم،تهدیدها و بررسی راهکارهای مدیریت مصرف آب آبیاری زمین های کشاورزی منطقه در جلوگیری از کاهش آب

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: اولین همایش بین المللی و چهارمین همایش ملی پژوهش های محیط زیست و کشاورزی ایران
  • کد COI اختصاصی: NCER04_054
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 898
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن یوسف زاده

باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان ،واحد ماکو،دانشگاه آزاد اسلامی،ماکو،ایران

بهرام آتش زبان

باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان،واحد ماکو،دانشگاه آزاد اسلامی،ماکو،ایران

جمشید قربان زاده

دانشجوی کارشناسی مهندسی منابع طبیعی-محیط زیست،دانشگاه پیام نور مرکز ماکو

چکیده

با توجه به اقلیم خشک و نیمه خشک ایران و کمبود منابع آبی در استان ، و به عنوان یکی از عوامل محدودکننده تولید، نقش مهمی را در تعیین نوع فعالیت های زراعی ایفا می کند. آسیب پذیری سفره های آب زیرزمینی در اثر برداشت بی رویه از منابع آبی، اتمام پتانسیل قابل توسعه بهره برداری از آب های زیرزمینی برای مصارف کشاورزی و پایین بودن راندمان آبیاری نظام اصلاح الگوی مصرف آب را ضروری می سازد. هم اکنون دو سوم دریاچه ارومیه خشک و تبدیل به شوره زار شده است. آری آب این دریاچه به وضعیت فوق اشباع رسیده است. بارش تأثیر چندانی ایجاد نمی کند چرا که میزان تبخیر از میزان آب ورودی به دریاچه بیشتر است. خشک شدن این دریاچه به طور طبیعی روی کشاورزی، مسائل اقتصادی، گردشگری اثر منفی می گذارد. کارشناسان می گویند در صورت خشک شدن این دریاچه هوای معتدل منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمک خواهد شد و محیط زیست منطقه را تغییر خواهد داد. ازآنجاکه بخش کشاورزی مهم ترین مصرف کننده آب در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه است، به نظر می رسد کاهش سطح زیر کشت در منطقه به منظور کاهش مصرف آب، بهترین راه نجات دریاچه ارومیه است. این تحقیق از نوع کاربردی است و روش آن توصیفی - تحلیلی می باشد. منابع قدرت نرم، تهدیدها، راهکارهای مدیریت آب و الگوی کشت هدف این تحقیق می باشد. تمامی منابع قدرت نرم تهدیدها و روش های مقابله با آنها مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین تغییر الگوی کشت و راهکار اساسی برای اصلاح الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی است. الگوی کاشت معنی سهم زیر کشت و نوع محصولات مختلف زراعی در یک منطقه می باشد و تصمیم به این که کدام محصول با استفاده از عوامل تولیدی، با چه روشی و به چه مقدار تولید گردد از برنامه های مهم آن می باشد. یک الگوی مناسب کاشت باید به نحوی اجرا شود که نیازهای اولیه همه اعضای جامعه برآورد شده و حقوق آنها از بهره وری اراضی، سرمایه کافی، فرصت های بازاریابی تأمین و تضمین شود زیرا هرگونه تغییر در الگوی کشت می تواند کل نظام اجتماعی بخش کشاورزی را تحت تأثیر قرار دهد. غیرقابل کنترل بودن عوامل اقلیمی باید طرح و برنامه هایی برای عدم احداث سدهای جدید، مدیریت صحیح آب و رهاسازی بخشی از آب پشت سدها به عنوان حقابه محیط زیست تهیه و اجرا شود. اصلاح شیوه های آبیاری به منظور برداشت بهینه از منابع آبی و تغییر الگوی کشت نیز به عنوان یکی دیگر از راهکارهایی است. مهم ترین عامل انسانی مؤثر در کاهش عمق آب دریاچه ارومیه استفاده بی رویه و غیراصولی آبیاری کشاورزی از منابع آبی است که سالانه بخش عمده ای از منابع آب حوضه آبخیز دریاچه ارومیه را هدر می دهد. بنابراین با عملی کردن این راهکارها می توان شاهد نتایج مطلوبی در افزایش و بالا آمدن آب این دریاچه شد.

کلیدواژه ها

قدرت نرم،تهدیدها،دریاچه ارومیه ،الگوی کشت،مدیریت آب

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.