محمدرضا جعفری زاده - دانشجوی دکترای زلزله شناسی
محمد صیامی - کارشناس ارشد مهندسی زلزله مرکز تحقیقات مهندسی جهاد کشاورزی آذربایجا

با توسعه و گسترش روز افزون شهرهای بزرگ در مناطق لرزه خیز، آسی بپذیری آنها در برابر لرز ههای مخرب رو به افزایش است. یکی از عمده ترین فعالی تها در راستای کاهش خطرات ناشی از زلزله و افزایش ایمنی عمومی، مطالعات پهنه بندی لرزه ای مناطق شهری است که بایستی در مقیاس مناسب و مطلوب صورت پذیرد. پهن هبندی ژئوتکنیکی لرز های شهرهای بزرگ و مهمی که از خطر لرز هخیزی بالائی برخوردار هستند اطلاعات مفید و ارزشمندی را در زمین ههای مختلف در اختیار سازمان ها و افراد متخصص قرار خواهد داد که برخی از آنها عبارتند از : پارامترهای لرزه ای مورد نیاز محاسبات استاتیکی معادل و شبه دینامیکی (شتاب حداکثر و طیف پاسخ در سطح زمین 9 پدیده تشدید ناشی از آبرفت که در بعضی مناطق شتاب سنگ کف را تا چندین برابر افزایش می دهد. با عبور امواج لرزه ای از بستر آبرفتی اغلب موجب بزرگنمائی مقدار شتاب در سطح زمین و تغییر محتوی فرکانسی امواج عبوری م یگردد و این امر در شناسائی محدودة احتمالی رزونانس سازة مورد طراحی بسیار حائز اهمیت است. پهنه بندی لرز های از دیدگاه روانگرائی، پتانسیل وقوع چنین پدیده هائی را مشخص می نماید برای مثال رویداد جنس پدید های در بخش باختری شهر تبریز در زلزله 1194 هجری قمری شاهد تاریخی بر ضرورت پهن هبندی از جنبه پتانسیل روانگرایی شهر بزرگ مثل شهر تبریز می باشد. زلزله های شدید اغلب زمین لغزش می گردند. در پهن هبندی، مناطق مستعدد زمین لزرش با استفاده از نتایج مطالعات مشخص می شود. علاوه بر موارد فوق پهنه بندی م یتوان جهت برنام هریزی مدیریت بحران در حین وقوع زلزله مورد استفاده قرار گیرد و بر اساس شناخت مهمتر از آسی بپذیری نقاط مختلف شهری تمهیدات لازم برای امدادرسانی و کاهش صدمات پی شبینی م یگردد.

ژئوتکنیک لرز های ، شتاب حداکثر ، تشدید ، روانگرائی ، زمین لغزش ، مدیریت بحران ، پهنه بندی