مرتضی مصطفوی نژاد - کارشناس عمران ، مشاورجوان شهرداری منطقه 9 ، عضو گروه مشاوران جوان شهرداری مشهد
بهاره مولوی - دانشجوی کارشناسی معماری ، موسسه آموزش عالی خاوران، دبیر کارگروه شهرسازی و معماری گروه مشاوران جوان شهرداری منطقه 9 مشهد

المان ها ترکیب شکلهای هندسی وحجم ها به همراه تداعی خاطره ای خوش تاریخی پرافتخار یا ایجاد حس خوبی از نشاط و آرامش برای شهروندان است که علاوه برزیبایی دارای مفهومی عمیق هستند و برای لحظاتی ما را وادار به توقف و خیره شدن به خود می کنند و دربیشتر موارد به نماد و نشانه ای برای محلی که درآن قرارگرفته اند تبدیل شده اند علاوه براین المان ها درصورت طراحی صحیح ، اصولی و جذاب می توانند به یکی ازنمادهای شهرتبدیل و موجب جذب گردشگر یا افزایش طول سفر آنان شوند و تا مدتها در ذهن مسافران و گردشگران باقی بمانند مهمترین اصل درطراحی و انتخاب فرم المان ها این است که تلاش شود تا مفهوم مورد نظر به طور غیرمستقیم به مخاطب القا شود و همچنین جذابیت کافی را داشته باشد به گونه ای که مخاطب و بیننده را به تفکر و تامل وادارد به این ترتیب پیام آن درذهن ها باقی می ماند. المان ها براساس فرهنگ تاریخ ، آداب و رسوم و شرایط اقتصادی و شغلی مردم همان منطقه طراحی می شود تا هم نمادآن شهر باشد و هم شهروندان بتوانند ارتباط بهتر و عمیق تری با آن برقرارکنند و هرچقدر که المان با فرهنگ مردم هماهنگ تر باشد تاثیروجذب مخاطب آن بیشتر است وجود این چنین المان های شاخصی علاوه بر زیبایی ٬ کیفیت فضا را ارتقا می دهد و این کیفیت است که بر ذهن انسان نقش می بندد و بر حس مکان و خاطرات جمعی شهروندان تاثیر می گذارد. لذا طراحان شهری باید درفضاهای شهری ، المان هایی را استفاده کنند که سبب انتقال هویت شهری در اذهان شود که به رضایتمندی شهروندان و بهبود کیفیت محیط شهری کمک می کند . علاوه بر معیار های معماری و شهرسازی طراحی المان که به آن اشاره شد عوامل دیگری نیز در رضایت عمومی مردم تاثیرگذار است که بیشتر شامل بحث روانشناسی شهری می شود. در پژوهش حاضر ، ابتدا بر اساس مطالعات تئوری معماری و شهرسازی معیار هایی را برای طراحی المان شهری بیان کردیم و سپس در پژوهشی میدانی با استفاده از نظر سنجی المان های نوروزی 49 در منطقه 4 شهرداری مشهد ، معیار های مردمی المان که شامل روانشناسی شهری مردم آن منطقه نیز می شود را استخراج نمودیم. در انتها با مقایسه ی اصول کارشناسی طراحی المان که به صورت تئوری به آن دست یافتیم و نظرات عمومی مردم میزان تطبیق معیار ها مشخص می شود با تلفیق این دو معیار به اصولی برای طراحی المان های شهری رسیدیم که علاوه بر دارا بودم پارامتر های تئوری معماری و شهرسازی، با در نظر گرفتن روانشناسی شهری مردم منطقه موجب رضایت عمومی مردم نیز می شود.

اصول طراحی، المان شهری ، رضایت عمومی ، المان های نوروزی 49 منطقه 4 مشهد