تناظر انسان و جهان در حکمت ادیان

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: اولین کنگره بین المللی حکمت ناب
  • کد COI اختصاصی: HEKMATENAB01_037
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 624
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی فرحناکی مقدم

دانشجوی دکتری عرفان اسلامی پژوهشکده امام خمینی

لیلا محمدی

کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی

چکیده

تناظر انسان و جهان سابقه ای طولانی در تاریخ اندیشه دارد و همواره تلقی انسان به منزله ی "جهان کوچک" از جمله مباحث محوری در حکمت های دینی و عرفانی بوده است. این اندیشه جایگاهی اساسی در جهان شناسی و انسان شناسی مکاتب داشته و از موضوعاتی است که می تواند عامل ارتباط و اشتراک باشد. در هندوئیزم، اندیشه ی تناظر عالم کبیر و عالم صغیر در "پوروشه سوکته" ریگ ودا که طبق آن تمام اجزای عالم هستی از قربانی کردن انسان نخستین پدید می آید و نیز اساطیر مربوط به پرجاپتی، قابل واکاوی است. بیان کتاب مقدس مبنی بر صورت الهی انسان و خداگونگی او مبنای بسط و تفصیل آن در نگاه اندیشمندان یهود بوده است. جهان انگاری انسان در ایران باستان، در متون پهلوی به ویژه زادسپرم و بندهش تجلی یافته و نظم زمین و آسمان و سیارات به نظم پیکر انسان و طبقات اجتماع تشبیه می شود. این اندیشه در عالم اسلام، پس از اشاراتی در آیات و روایات، در بیان اخوان الصفا و تفکر اسماعیلی، ابن مسکویه، غزالی، شیخ اشراق، افضل الدین کاشانی و مولوی تبلور بیشتری یافته است. براین اساس انسان، تصویری کوچک از عالمی نامحدود است، تکامل و تحول او با تکامل تمام کائنات همراه و موازی است و گرچه انسان در ظاهر، عالمی کوچک است اما در معنی، عالم کبیر است.

کلیدواژه ها

انسان، جهان، عالم صغیر، عالم کبیر، انسان کبیر

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.