نجمه فرمانبر - گروه زیست شناسی، علوم و تحقیقات خراسان رضوی ، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
علی اکبر حدادمشهدریزه - گروه زیست شناسی دانشکده علوم و گروه سلولی و مولکولی پژوهشکده فناوری زیستی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
جعفر همت - پژوهشکده بیوتکنولوژی- سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران- تهران- ایران

بیودیزل استرهای اتیل یا متیل اسیدچرب با قابلیت استحصال از منابع روغنی خوراکی و غیرخوراکی گیاهی می باشند. بااین وجود، امنیت غذایی استفاده از گیاهان غیرخوراکی مانند کلزا، جاتروفا، کرچک را توجیه پذیرتر نموده، که در این میانکرچک به جهت مقاومت به خشکی جایگاه ممتازی دارد. صرفنظر از منبع تامین کننده بیودیزل، توجه به مکانیسم هایمولکولی دخیل در فرایند راهکارهای افزایش توسعه سویه مبتنی بر تراریخت سازی و یا آشکارسازی میزبان های پرمحصولاحتمالی را فراهم خواهد آورد، که در این تحقیق در مورد گیاه کرچک صورت پذیرفته است. پایش مکانیسم های مولکولی،آشکارسازی دی آسیل گلیسرول آسیلترانسفراز (DGAT) و اولئوسین را به عنوان پروتئین های موثر در تولید و ذخیره چربی در این گیاه را به دنبال داشت. در ادامه پایش ساختاری، ویژگیهای فیزیکوشیمیایی، توپولوژیکی، همگونیابی و قرابتیابیتوالیهای نوکلئوتیدی و پروتئینی ژنهای مذکور صورت پذیرفت. نتایج حاصل از این واکاویها علاوه بر آشکارسازیویژگی های فیزیکوشیمیایی، ترشحی بودن آنزیم DGAT2, DGAT1 و پروتئین اولئوسین را نشان داد. از سوی دیگر پایش ساختاری این پروتئینها منجربه معرفی دمین های عملکردی DAGAT, MBOAT و Oleosin شد. علاوه بر این همگون یابی توالی های نوکلئوتیدی و به ویژه توالی پروتئینی آنزیم های انتخابی منجربه معرفی طیف گسترده ای از گیاهان واجد توالی های همگون با همپوشانی و همسانی مناسب شد، که در این میان 3 گیاه Vernicia fordii , Jatropha curcas و Linum usitatissimum بعنوان جانداران نوین بیودیزلی مطرح شدند.

بیودیزل، کرچک، دی آسیل گلیسرول آسیل ترانسفراز، اولئوسین