چشم انداز تعامل میان پیکرههای زبانی و مطالعات تجربی روانشناسی زبان در فارسی در قرن بیست و یکم

شاخه روانشناسی زبان در عین حال که با رهیافتهای شناختی در زبانشناسی همپوشانی و قرابت دارد، از آن رهیافتها نیز مجزا است، چرا که بخش مهمی از روانشناسی زبان اساساً مبتنی بر روش شناسی تجربی است. منابع دادهها از طریق آزمونهای آزمایشگاهی بر روی آزمودنیهایانسانی به دست میآید. در این میان پیکرههای زبانی که حاصل تحلیل کامپیوتری مجموعههای گسترده زبانی هستند زمینه استفاده مستقیماز دادههای تجربی و طبیعی زبانی را برای پژوهشگران رواشناسی زبان فراهم میکند. در این مقاله نقش این پیکرهها در بررسی موضوعات اصلی مورد نظر روانشناسان زبان یعنی چگونگی پردازش زبان و فراگیری زبان را بررسی میکنیم. سپس به این نکته میپردازیم که بررسی مفاهیم اصلی چون بسامد و با هم آیی پیکرههای زبانی چگونه میتواند به غنیتر شدن مبرانی نظرری در زبانشناسی کمک کند و نیز به این نکتهمیپردازیم که دستاوردهای روانشناسی زبان چگونه میتواند در خدمت زبانشناسی پیکرهای قرار گیرد. با توجه بر اینکه تحقیقات روانشناسی زبان در آینده در آمیختگی کامل با رهیافتهای شناختی است و به بررسی ماهیت نظامهای شناختی دارای هم پوشانی با زبان )نظیر حافظه، نظام دیداری و شنیداری( می پردازد، مطالعاتی علمی ترند و از اهمیت بیشتر برخوردار خواهند بود که یافته های خود را بر مبنای کاربردهای واقعی زبانی که پیکره ها از آنها استخراج می شوند، ارایه کرده باشند. تصویر برداریهای عصبی از مغز به هنگام پردازشهای زبانی که هم اکنون در زبان فارسی به دلیل کمبود امکانات به انجام نمیرسد و در آینده بیشتر مورد نیاز خواهد بود، نیز همگی بر پایه داده های زبانی انجام می شوند که حاصل تحلیلهای پیکره ای در این زبان است. چشم انداز مطالعات روانشناسی زبان در فارسی در قرن بیست و یکم کاربرد بیش از پیش و روز افزون اطلاعات پیکره ها در بررسی ها را نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

روانشناسی زبان ، زبانشناسی پیکرهای ، کاربرد ، بسامد ، باهم آیی