بررسی کاربرد GIS در برنامه ریزی سیستم های کلان توسعه شهری و روستایی

با گسترش GIS و کاربردهای آن بسیاری با این سوال مواجه می شوند که به راستی GIS چیست؟ حجم زیاد داده و کاربردهای روزافزون آنها در نظام های مختلف مرتبط با زمین نظیر منابع طبیعی، محیط زیست، خاک و زمین شناسی و ... از یک سو و ماهیت پویایی و تغییرپذیری آنها در بعضی از نظام ها از جمله منابع طبیعی و محیط زیست از سویی دیگر، ضرورت استفاده از ابزارهای کمکی الکترونیکی و روش های نوین را مطرح ساخته ان. با این وجود ایجاد و بکارگیری سیستم های اطلاعات جغرافیایی منجر به بروز تغییرات و جهش های عظیمی در بسیاری از زمینه ها نظیر زیست، آمایش سرزمین و جنگل داری شده است. GIS موجب تغییر زمینه های سنتی و کلاسیک فعالیت ها و راهکارهای مسائل پیچیده و مفصل گردیده است و به این ترتیب، تبادلات بهتر بین نظام های مرتبط با مسائل و تأثیرگذاری متقابل هر یک از زمینه های تخصصی آن را فراهم نموده است. با این تفاسیر این مقاله به دنبال بررسی کاربرد این ابزار در برنامه ریزی های توسعه شهری و روستایی است. با توجه به کاربرد اصلی این فن در مدیریت مکانی و زمانی جمعیت و به دنبال آن خدمات بهینه به جامعه شهری، مسیریابی بهینه و مدیریت شبکه ترانزیت جاده ای، سازماندهی سیستم حمل و نقل و کنترل هوشمند ترافیک، مدیریت بحران جهت پیش گیری حداکثر از خسارات ناشی از حوادث طبیعی و غیره از جمله قابلیت های سامانه اطلاعات جغرافیایی می باشد. بررسی پیشینه و فرایند تکامل و اصول و قابلیت های این سیستم در چارچوب مجموعه های نرم افزاری هدف این مقاله است و در نهایت مشکلات فراروی GIS در سیستم کلان برنامه ریزی توسعه شهری و روستایی در ایران شاره خواهد شد.

کلیدواژه ها:

سیستم اطلاعات جغرافیایی ، برنامه ریزی ، روستا ، شهر