علی اصغر عبدالهی - استادیار گروه جغرافیا دانشگاه شهید باهنر کرمان
علیرضا تیمورپور - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید باهنر کرمان

گردشگری شهری، یکی از شاخه های صنعت درآمدزای گردشگری در جهان است که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به انواع فعالیت هایی که گردشگران در شهر مقصد انجام می دهند، شامل بازدید، خرید، تفریح و تفرج، استراحت و درمان، گردشگری شهری می گویند. در دنیایی که شباهت ظاهری و فضایی شهرها و اقمار آنها بیشتر و بیشتر می شود رقابت و نوآوری در صنعت گردشگری از جمله عناصر مهم در به کارگیری این صنعت به عنوان یکی از ارکان رشد اقتصادی و توسعه پایدار محسوب می شود. هر کدام از شهرهای جهان فرم، کالبد و کارکرد خاص خود را دارد. در هر شهر فاکتورهای متفاوتی وجود دارد که سبب جذب و ماندگاری هرچه بیشتر گردشگری در شهر می شود، از جمله خوانایی ساخت و سازها، نوع و دسترسی امکانات و خدمات، راحتی و آسایش، جذابیت بصری شهر، سرزندگی و سلامت و تنوع و تجانس که در این میان نقش المان ها و سمبل های شهر در تقویت گردشگری شهری قابل توجه است. آنچه در توسعه گردشگری شهری می تواند نقش مؤثر و بسزایی را ایفا نماید نمادها و المان های شهری است که بیانگر هویت و شخصیت شهر در یک ساختار نمایان هستند. از این رو توجه به المان ها و طراحی آنها بر اساس اصول پایدار می تواند ضمن بهبود کیفیت زندگی شهری نقش مهمی در افزایش جذابیت، زمان فعالیت و امنیت شهری برای گردشگران و به تبع آن توسعه گردشگری شهری داشته باشد، مقاله حاضر از نوع مروری- تحلیلی است که با تکیه بر منابع معتبر و مرتبط با موضوع و با تکنیک مطالعات کتابخانه ای به بررسی نقش نمادها و المان های شهری در جذب گردشگر پرداخته که نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که نمادها و المان ها نقش بسیار مهمی درجذب گردشگر دارا می باشند. زیرا امروزه در توسعه گردشگری شهر سعی فراوان بر نمادسازی و طراحی المان مناسب می شود. هر چه نماد و المان مورد نظر منحصر به فردتر بوده با ارزش ها و ویزگی های گذشته و حال آن شهر و مردمانش بیشتر تطابق داشته باشد، ماندگاری اش در ذهن گردشگر بیشتر و یادآوری دوباره آن آسان تر می شود و در عین حال، میل به بازدید دوباره از آن شهر در گردشگر افزایش می یابد که در نتیجه باعث تقویت و توسعه گردشگری شهری و جذب گردشگران و در نهایت توسعه پایدار شهرها می شود.

نماد شهری، المان شهری، گردشگری شهری، توسعه پایدار، توسعه گردشگری