خطوط انتقال انرژی دریای خزر و تاثیر آن بر ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: کنفرانس ملی آینده پژوهی،علوم انسانی و توسعه
  • کد COI اختصاصی: NCFHD01_229
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 598
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهرام نوازنی

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی،دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

حافظ شجاعی

دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل، دانشگاه بین المللی امام خمینی

چکیده

دریای خزر بزرگترین دریاچه جهان است که بین آسیا و اروپا واقع شده و فاقد آبراه طبیعی به آبهای آزاد می باشد. تا پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991دریای خزر به عنوان دریای ایران-شوروی شناخته می شد ولی در عمل تحت اختیار و سلطه شوروی قرار داشت و حتی استخراج نفت و تقسیم ان بین جمهوری های خود مختار داخلی شوروی بدون هماهنگی با ایران در محدوده مناطق بالای خط موهوم حسینقلی-آستارا صورت گرفته بود. به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور سه کشور جدید قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان وضعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک منطقه نیز تغییر یافت ومنابع انرژی موجود در آن توجه قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای را بیش از پیش به خود جلب کرد. با افزایش روز افزون وابستگی اقتصادی جهان به منابع انرژی هیدروکربنی و ادامه تنش ها در خاورمیانه و بی ثباتی آن منطقه و همچنین ظهور روسیه به عنوان یک بازیگر اصلی در بازار انرژی جهان، نفت و گاز خزر و مسیرهای انتقال انرژی آن به بازارهای مصرف نیز مورد توجه قدرت های بزرگ صنعتی و شرکت های نفتی جهانی قرار گرفت. از آنجا که منطقه مزبور در خشکی محصور بوده ،بزرگترین مشکل ژئوپلیتیک این جمهوری ها و شرکت های نفتی ، انتقال نفت و گاز این منطقه به بازارهای جهانی است که به ناچار برای عرضه انرژی باید از خطوط انتقالی استفاده شود. در این مقاله سعی می شود با استفاده از رویکرد توصیفی-تحلیلی، به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که مسیرهای انتقال خطوط انرژی این منطقه چه تاثیری برژئوپلیتیک جمهوری اسلامی خواهد گذاشت و چه فرصت ها و چالش هایی را بیش روی ایران خواهد گذارد.

کلیدواژه ها

انرژی، ژئوپلتیک دریای خزر، خطوط انتقال انرژی، ژئوپلتیک جمهوری اسلامی ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.