عبدالرضا باقری - عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد
نسرین مشتاقی - دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

پیشرفتهای علمی و تحقیقاتی در زمینه بیوتکنولوژی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه حاکی از آن است که در سالهای اخیر توجه زیادی به بخش بیوتکنولوژی خصوصاً گیاهی شده است. افزایش گرایش به سمت استفاده از بیوتکنولوژی جهت ایجاد امنیت غذایی برای جمعیت در حال افزایش، راهکاری مناسب برای غلبه بر فقر و گرسنگی در سالهای آتی خواهد بود. از آنجاییکه انقلاب سبز و روشهای اصلاح نباتات کلاسیک به تنهایی قادر به تأمین امنیت غذایی و غلبه بر مشکلات رایج در کشاورزی نیست، استفاده از بیوتکنولوژی گیاهی جهت غلبه بر مشکلات و موانع تولید نظیر تنشهای زیستی و غیر زیستی می تواند، مفید واقع شود. عرصه کاری بیوتکنولوژی گیاهی را می توان در دو بخش کلی غیر تراریخت (non-GM) و تراریخت (GM) طبقه بندی نمود که مهمترین آنها بیوتکنولوژی تراریخت با تولید واریته های تراریخت مقاوم به تنشهای زیستی و غیر زیستی می باشد. مقبولیت محصولات تراریخت به گونه ای بوده است که سطح زیر کشت این گیاهان از 1/7 میلیون هکتار در سال 1996 به 81 میلیون هکتار در سال 2004 رسیده است و کشورهای پیشرفته بیشترین سهم سطح زیر کشت و سرمایه گذاری در این بخش را به خود اخنصاص داده اند. کشورهای در حال توسعه نظیر برخی کشورهای آسیایی، در حال توسعه صنعت بیوتکنولوژی می باشند تا درآمد اقتصادی خود را افزایش داده و مشکل نیاز غذایی انسانها را مرتفع نمایند.

بیوتکنولوژی گیاهی، کشورهای پیشرفته، کشورهای در حال توسعه و محصولات بیوتکنولوژی