بهناز مهاجران - دانشگاه ارومیه
علیرضا قلعه ای - دانشگاه ارومیه
عین الله رحمانی - دانشگاه ارومیه

یکی از مهمترین ابزارهای تعیین نقاط قوت، ضعف عملکرد، شناسایی فرصتها و تهدیدهای بیرونی مدارس ، رتبه بندی آنها است. از جمله مشکلات اساسی روشهای موجود رتبه بندی، تأکیدعمده آنها بر یک شاخص اصلی نظیر میزان قبولی دانش آموزان آموزشگاه در امتحاناتخرداد ماه یا تعداد افراد قبول شده در دانشگاههای دولتی روزانه و... است. عدم جامعیت این شاخص هاوعدم تناسب بین نتایج بدست آمده ازارزیابی عملکردمدارس با مدل حاضردر ارزیابی عملکرد )مدل تعالی سازمانی( با خروجی این مدارس، سبب شده است که این پژوهش درصدد رفع مشکل فوق از طریق ارائه مدل جامع، برای رتبه بندی مبتنی بر عملکرددر آموزش و پرورش با رویکرد تلفیقی : موردی از مدارس متوسطه نظری، واجرای آن باشد. روش: با نمونه گیری طبقه ای – خوشه ای انتظارات ذینفعان کلیدی، شامل دانش آموزان، معلمان، مدیران، اولیا وکارشناسان متوسطه نظری به وسیله مصاحبه و پرسشنامه بازپاسخ با دو سوال و تحلیل محتوای جوابهابا رویکرد کارت متوازن احصا گردید. سپس، از طریق گروه ازمتخصصان و کارشناسان و مدیران، انتظارات ذینفعان و شاخص های ادبیات مطالعاتی در قالب پرسشنامه محقق ساخته در قالب رویکرد کارت متوازن پاسخ داده شد. نتایج حاصل شده، در قالب مدل جدیدکارت امتیازی متوازن، تدوین، خوشه بندی ونامگذاریشدند.این مقاله از ازنظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت گرد آوری پس رویدادی) علی – مقایسه ای( و از جنبه گرد آوری دادها برای تعیین شاخص های ارزیابی عملکرد پیمایشی بااستفاده از روش دلفی و در رتبه بندی مدارس ازنوع توصیفی- ریاضی است. روش گرد آوری اطلاعات در این پژوهش کتابخانه ای-میدانی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دبیرستان های عادی نظری شهری استان قزوین بوده وروش نمونه گیری برای پاسخ گوئی به پرسشنامه ی تعیین شاخص های عملکرد مدارس،به صورت سرشماری است.در انتخاب تعدادمدارس،دانش آموزان ،کارکنان،مدیران برای رتبه بندی بر اساس اساس الگوی تلفیقی و پاسخگوئی به نظرسنجی افراد دخیل در آموزش یک آموزشگاه ،از نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر اساس جنسیت دانش آموزان و جدول مورگان در سه گروه مناطق برخوردار و نیمه برخوردار و غیر برخوردار به صورت مستقل استفاده شده است. قلمرو مکانی این پژوهش کلیه دبیرستان های نظری)شهری( استان قزوین می باشد که دربازه زمانی پاییز 1131 تاتابستان 1131 انجام شده است. . یافته ها: مدل ارزیابی متوازن طراحی شده، تفاوت عمده ای با الگوی کارت امتیازی متوازن دارد.. مدل پیشنهادی رتبه بندی مدارس نظری ازدو قسمت توصیفی و ریاضی تشکیل شده است .این مدل با بهره گیری ازالگوی کارت امتیازی متوازن شکل توسعه یافته آن است . این مدلدر بعدتوصیفی شامل پنج مؤلفه اصلی :مالی، فرایندهای داخلی، مدیریت،رشد و یادگیری، مشتری مداری،است .تعداد کل شاخصهای مدل پیشنهادی 13 شاخص می باشد که 1 شاخص آن مربوط به مؤلفه مالی، 4 شاخص آن مربوط به مؤلفه داخلی، 1 شاخص مربوط به مولفهمدیریت، 7 شاخص مربوط به رشد و یادگیری، 3 شاخص مربوط به مشتری مداری است.شاخصهای مطرح شده یا از نوع کمی و یا از نوع کیفیمی باشند این پژوهش با ساختار عاملی و زیربنای نظری تحقیق برازش مناسبی دارد و این بیانگر همسو بودن عوامل با سازههای نظری است ازاین شاخص ها درالگوی تحلیلی پوششی دادهای بازه ای بهره گرفته شده و روش شناسی جدیدی برای طراحی مدل تلفیقی معرفی شده است.نتایح حاصل از آزمون عملی این مدل در مقاله ذکر شده است. بر اساس این نتایح بهره گیری از مدل چند شاخصه وعمومیت و کاربرد آن را دررتبه بندی دبیرستانهای نظری سایر استانهای ممکن است.

ارزیابی عملکرد، کارت امتیازی متوازن، تحلیل پوششی دادها، آنتروپی شانون، تاپسیس، تحلیل عاملی تائیدی