علیرضا باقریه - استادیار دانشکده مهندسی عمران و معماری دانشگاه ملایر
مسلم بهاروند - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوتکنیک دانشگاه ملایر

اصل تنش مؤثر یکی از اصول اولیه و مهم در مکانیک خاک می باشد و ابزاری مفید و مهم برای ارزیابی واکنش ها و بررسی رفتار خاک های اشباع و غیر اشباع می باشد و جایگاه اساسی را در روابط مکانیک خاک دارد. کاربرد قانون تنش موثر در انواع خاک ها متفاوت می باشد، بطوریکه روابط ارائه شده برای خاک های اشباع برای حالت غیر اشباع، بدلیل وجود پیچیدگی های موجود در این حالت، کاربرد ندارند. بنابراین بررسی و شناخت جزئیات قانون تنش موثر در انواع خاک ها، در جهت درک صحیح و بهتر روابط مکانیک خاک خصوصا برای مهندسین ژئوتکنیک حائز اهمیت می باشد. در این مقاله سعی شده است با توجه به اهمیت اصل تنش موثر در مکانیک خاک، با مطالعه و بررسی جزئیات قانون تنش موثر و همچنین بررسی تحقیقات پیشین، در شناخت بهتر و رفع برخی ابهامات در این زمینه، گام هایی برداشته شود. نتایج حاصل از بررسی ها نشان می دهد که محققین زیادی در این زمینه تحقیقاتی را انجام داده اند و روابط متعددی را ارائه کرده اند. در برخی از این روابط، خصوصا رابطه تنش موثر در خاک های غیر اشباع، اختلاف نظراتی وجود دارد. سرانجام برخی از محققین با ارائه روابطی برای پارامتر تنش موثر، توانستند رفتار همه خاک ها را در شرایط مختلف توجیه کنند

مکانیک خاک، خاک اشباع و غیراشباع، قانون تنش موثر، پارامتر تنش موثر