زینب جوانمرد
ایمان عظیمی

در معماری ایران، گنبدها به دلیل نیازها و الزامات اقلیمی، سازه ای و ساختمانسازی پدید آمدند و با استفاده از مصالحی چگال و بومآورد چون خشت، آجر و سنگ شکل گرفتند. امروزه روش اجرای گنبدهایی که از چفدهای ایرانی تبعیت میکنند،محدود به قالببندی فولادی و بتنی درجا است. از گذشته تاکنون این گنبدها با وجود تبعیت از فرم بهینه منحنی طنابی گنبد، بدلیل بار مرده زیادشان، مقاومت مطلوبی در برابر نیروهای جانبی از خود نشان ندادهاند. از اینرو لازم است تا به منظور توسعهاجرای گنبدها و بهینهسازی رفتار آنها روشهای جدید برای طراحی و ساخت آنها در نظر گرفته شود.در این پژوهش چند نمونه از نقشهای هندسی معماری ایران برای شبکهسازی فضایی گنبد معرفی و تاشهپردازی شده و بهمعرفی روشهای نوین ترسیم گره با نرمافزارهای روز پرداخته شده است ، با این امید که شروعی باشد بر الهامگیری از نقوشهندسی برای سیستم سازهای شبکهای در گنبدهای باربر با این هدف که با استفاده از فرمهای آشنای معماری ایرانی تکنولوژی امروزی سازه های فضاکار را بومی نماییم و از پتانسیل این نقوش برای هویت بخشی به فضاهای معماری استفاده و از آنجا که نقوش هندسی به صورت پارامتریک باز تولید شدهاند میتوانند بر روی هر هندسه و فرم پیچیده و آزادی تصویر شوند و به دلیلاینکه میتوانند در ساختار فضاکار و شبکهای یک سازه قرار بگیرند و نقش باربر داشته باشند قابلیت یکی نمودن سازه و معماری را دارند.