سمیه کوهساری - کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی
ترانه عنایتی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری
محمد ملاحی - کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی

هدف این پژوهش شناسایی الگوهای رفتار ارتباطی رایج معلمان در کلاس های درسی بود که طی آن رفتار ارتباطی معلمان ریاضی شهر گرگان، از دیدگاه دانش آموزان و معلمان مورد بررسی قرار گرفت. روش این پژوهش، با توجه به ماهیت آن، توصیفی از نوع زمینه یابی بوده است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه های دوم و سوم راهنمایی شهر گرگان و معلمان ریاضی آنها در سال تحصیلی 91-1390است. تعداد 354 دانش آموز و 14 معلم به عنوان نمونه انتخاب شدند. انتخاب دانش آموزان به روش تصادفی خوشه ای و معلمان به روش غیر تصادفی هدفمند صورت گرفت. داده ها با استفاده از نسخه استرالیایی پرسشنامه استاندارد رفتار ارتباطی معلم (QTI) جمع آوری شد و رفتار ارتباطی معلمان براساس الگوی دوبعدی لیری( سلطه گری-سلطه پذیری،همکاری-مخالفت جویی) مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t گروه های وابسته و tدو گروه مستقل استفاده شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که: 1-رفتار ارتباطی معلمان ریاضی از نظر دانش آموزان در بعد سلطه پذیری از حیطه ی سلطه گری-سلطه پذیری قرار دارد. 2- معلمان ریاضی، رفتار ارتباطی خود را هر دو بعد سلطه پذیری و همکاری از دو حیطه ی رفتاری سلطه گری -سلطه پذیری و همکاری-مخالفت جویی،قرار دادند. در نهایت مشخص گردید که بین برداشت دانش آموزان از رفتار معلم ریاضی و تصویری که معلمان از رفتار خود دارند تفاوت معناداری وجود ندارد و هردو گروه رفتار ارتباطی معلم را بیشتر در بعد سلطه پذیری می دانند.

پرسشنامه تعامل معلم(QTI)،رفتار سلطه گری، رفتار سلطه پذیری،رفتار همکاری،رفتار مخالفت جویی