گونه شناسی مسجد مدرسه در معماری اسلامی ایران بررسی چگونگی ارتباط میان فضای آموزشی و نیایشی
- سال انتشار: 1392
- محل انتشار: دو فصلنامه مطالعات معماری ایران، دوره: 1، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JIAS-1-3_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1445
نویسندگان
کارشناس ارشد مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی، دانشگاه هنر اصفهان، نویسنده مسئول
استادیار دانشگاه هنر اصفهان
استادیار دانشگاه هنر اصفهان
چکیده
اگرچه آگاهی اندکی از وضعیت فراگیری دانش در ایران پیش از اسلام در دست می باشد، اما با ورود اسلام به ایران، دانش اندوزی که این بار با دین پیوندی مستحکم داشت، در این سرزمین به شکوفایی می رسد. بر اساس سنت وعظ و خطابه پیامبر(ص) به یارانش، نخستین مکانی که در سده های نخستین اسلامی به منظور آموزش مورد استفاده قرار می گرفت، مسجد بود. با اینکه در دوره های بعد، مدارس مستقل به وجود آمدند، به دلیل آموزش دینی مدارس، دوباره پیوند مسجد و مدرسه به گونه های مختلف شکل می گیرد و مسجد مدرسه در معماری اسلامی مطرح میشود، اما به این گونه معماری تاکنون بسیار کم پرداخته شده است. اینکه دو فضای آموزشی و نیایشی در دوره های مختلف معماری اسلامی ایران چگونه با یکدیگر ارتباط داشته اند و مسجد مدرسه چه ویژگی هایی دارد که از دیگر گونه های ترکیبی متمایز می شود، به طور دقیق و کامل شناخته شده نیست. شناخت چگونگی پیوند این دو فضا در دوره های مختلف مد نظر این پژوهش است و اینکه این پیوند چه گونه هایی را دربرداشته و در کدام یک از این گونه ها ارتباط میان فضای آموزشی و نیایشی کامل تر برقرار می شود که بتوان واژه مسجد مدرسه را برای آن به کار برد؛ بنابراین در این نوشتار، سیر تحول ارتباط میان فضای آموزشی و نیایشی و گونه های مختلف ساختارهای فضایی آن در معماری اسلامی ایران مورد بررسی قرار می گیرد. این پژوهش از نوع کاربردی و توسعه ای بوده و در آن از مطالعات کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. در پایان، گونه های مختلف فضاهای ترکیبی آموزشی و نیایشی به ترتیب بیان می گردد و بر اساس جدول های مربوط، دسته بندی شده و کامل ترین آن ها با معیارهای مطرح شده در نوشتار به عنوان مسجد مدرسه شناخته میشود. مسجد حکیم اصفهان به عنوان نخستین بنایی دانسته می شود که در آن، دو فضا به طور کامل ترکیب گردیده و در دسته بندی های پایانی، روند تکاملی ترکیب دو فضای آموزشی و نیایشی در معماری اسلامی ایران تا ساخت گونه مسجد مدرسه و فراوانی آن در دوره قاجار نشان داده می شود.کلیدواژه ها
مسجد مدرسه، گونه شناسی، فضای آموزشی، فضای نیایشیمقالات مرتبط جدید
- Generative Design of Structural Forms Using Deep Generative Models: A New Paradigm in Structural Engineering
- مطالعه تطبیقی همنشینی زیباشناسی سبک مدرن و کلاسیک در طراحی معماری داخلی فضای خانه ها
- Investigating the Effect of Facade Material on the Amount of Carbon Emission (a case study of a residential building in Tehran)
- Comparative Analysis of Prefabricated Modular and Conventional Construction Systems: Efficiency, Cost, and Implementation Challenges
- An AI-Driven and Digital Twin-Based Framework for Climate-Resilient and Sustainable Infrastructure Management in Palm Jumeirah: A Case Study Integrating Remote Sensing, Numerical Modeling, and Green Project Practices
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.