گونه شناسی مزاری اسلامی در ایران، بر اساس مفاهیم قدسی تشبیه، تنزیه، جمال و جلال

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: دو فصلنامه مطالعات معماری ایران، دوره: 1، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JIAS-1-2_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 777
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی حمزه نژاد

استادیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران

صبا خراسانی مقدم

دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، نویسنده مسئول

چکیده

در طول تاریخ، بناهای مذهبی به ویژه مزار امامان و بزرگان علم و عرفان ، شکل های مختلفی به خود گرفته و به نظر می رسد تفاوت در نحوه تجلی صفات و مفاهیم، باعث ایجاد تفاوت هایی کالبدی در آنها گشته است. حال باید دید که آیا این تفاوت ها دارای مبانی معنی دار خاصی است و آیا بررسی چگونگی تفاوت ها می تواند در گونه شناسی مزار خواب مؤثر واقع شود؟ نگارندگان این تحقیق در صدد گونه شناسی مدارها، بر اساس تفاوت های معنایی و مفاهیم معرفتی مطرح شده در عرفان برآمدند و این گناهان را با استفاده از مفاهیم تشبیه، تنزیه و صفات جمال، جلال، در سه دسته مزارهای تشبیهی- جمالی، مزارهای تنزیهی-جلالی، مزارهای تشبیهی - جمالی ، تنزیهی - جلالی مورد بررسی قرار داده و به بررسی ویژگی کالبدی مزار ها،مرتبط با هر یک از این گونه ها پرداخته اند. در خلال پژوهش از طریق روش مقایسه تطبیقی، معیارهایی برای سه گونه در نظر گرفته شده است. به این ترتیب چگونه تشبیهی - جمالی دارای ویژگی های حداکثر رابطه با طبیعت تشبیهی ، دلالت گری نشانه و نماد، اصالت مقبره در سامان دهی فضاهای مزار، قرارگیری مقبره در فضاهای درون، به کارگیری مصالح فاخر و در تزیین و وجود سلسله مراتب فضایی در رسیدن به مزارع است و بهترین نمونه در این گونه، مزار امامان شیعه می باشد. که در دوره صفوی و قاجار به اوج خود رسیده است. گونه تنزیهی - جلالی دارای ویژگی های حداقل رابطه با طبیعت تشبیهی،دلالتگری ایه ،عدم اصالت مقبره در سامان دهی فضاهای مزار، عدم قرارگیری مقبره در فضای درون، به کارگیری مصالح کم بها و کم هزینه و عدم وجود سلسله مراتب فضایی در رسیدن به مزار است.بیشتر نمونه های این گونه، در میان اهل سنت رایج است که دارای کمترین میزان به کارگیری عناصر کالبدی و مجلل اند.گانه تشبیهی - جمالی و تنزیهی - جلالی دارای ویژگی های مشترک هر دو مزار است و در دوره های آل بویه و سبک خراسانی و رازی، رواج بیشتری داشته است.

کلیدواژه ها

مزار،تشبیه،تنزیه،جمال،جلال،گونه شناسی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.