- محصول مباحثات حلقه علمی ولآیت فقیه در موسسه مطالعاتی صراط مبین

نوع مواجهه و استنباط متفکران مسلمان از آیات و روایات فراوانی که در خصوص مشورت و استفاده از عقل جمعی در اداره حکومت اسلامی وارد شده است، به 3دسته تقسیم میشود: عدهای از متفکران مسلمان از این آیات و روایات چنین استنباط کرده اند که مشورت بر حاکم اسلامی واجب نیست و حاکم اسلامی میتواند بر اساس صلاحدید خویش جامعه اسلامی را اداره کند، عده ای دیگر معتقدند: مشورت بر حاکم اسلامی واجب است اما تبعیت از رأی اکثریت بر او لازم نمی باشد و رهبر جامعه اسلامی بعد از اتمام مشورت و به دست آوردن نظر مشاوران، مبسوط الید است تا آن تصمیمی را که خودش از راه مشورت به دست آورده است، انجام دهد و لزومی به تبعیت از رأی اکثریت وجود ندارد، دسته سوم از متفکران مسلمان نیز قائلند که: اولاً: مشورت بر حاکم جامعه اسلامی واجب است. ثانیاً: تبعیت از نظری که اکثریت مشاوران و کارشناسان خبره امور به آن رأی می دهند نیز بر او واجب است. تحقیق حاضر که بر مبنای سلسله جلسات بررسی جایگاه عقل جمعی در اعمال ولایت، نگاشته شده به بررسی دیدگاههای فوق پرداخته است تا به رأی صواب دست یابد و نظر ارجح را طبق ادله انتخاب نماید

عقل جمعی، مشورت، آیات، روایات، ولی امر