سعید ملک پور - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه یزد
سعید سعیدا اردکانی - عضو هیئت علمی دانشگاه یزد

در دهه اخیر تحقیقات بسیار زیادی در رابطه با افزایش عملکرد و بازدهی کارکنان سازمان ها صورت گرفته است و عواملی همچون هنجارهای گروهی، ساختار سازمانی، عدالت سازمانی و فرهنگ سازمانی به عنوان متغیرهای زمینه ای، جهت توسعه و شهروندان، مورد شناسایی واقع شده اند. فرهنگ سازمانی موضوعی است که به تازگی در دانش مدیریت و در قلمروی رفتار سازمانی راه یافته است. به دنبال نظریات و تحقیقات جدید در مدیریت، فرهنگ سازمانی دارای اهمیت روزافزونی شده و یکی از مباحث اصلی و کانونی مدیریت را تشکیل داده است اگرچه مطالعه تفاوت فرهنگی در بین گروه ها و جوامع، مسئله نسبی بودن فرهنگ را مطرح می کند. نسبی بودن فرهنگ به این نکته تأکید دارد که هیچ فرهنگی، ملاک مطلقی برای قضاوت کردن در مورد فرهنگ دیگر از نظر بد بودن و یا خود بودن آن ندارد. با این حال هر فرهنگی می تواند و باید در مورد عملکرد خودش قضاوت کند. چون اعضای آن هم عامل و هم شاهد آن هستند. پس با توجه به اهمیت رفتارهای شهروندی و همچنین نقش فرهنگ سازمانی در کنترل رفتار کار کنند، رفتارهای شهروندی رفته رفته با پیشرفت جوامع توجه به مباحث رفتار شهروندی بود یافت تا آنجا که در دهه های اخیر مقالات بسیاری در رشته های مختلف پیرامون این موضوع به نگارش درآمده است. از طرف دیگر رشد روزافزون تعاملات و مبادلات بین المللی و ناهمگونی نیروی کار، توجه بسیاری از صاحب نظران مدیریت و کسب و کار را به شناسایی و تقویت قابلیت هایی که به حضور اثربخش در محیط های بسیار پیچیده و پویای جهانی بینجامد، معطوف کرده است. در میان این قابلیت ها، هوش فرهنگی مهم ترین ابزاری است که می تواند برای مواجهه مناسب و موقعیت های چند فرهنگی به کار گرفت. هوش فرهنگی کمک می کند با درک سریع و صحیح مؤلفه های فرهنگی مختلف، رفتاری متناسب با هر یک از آن ها بروز دهیم. در این مقاله نیز در مورد رویکردهای گوناگون هر فرهنگ در سازمان و راهکارهای توسعه آن بحث خواهیم کرد.

فرهنگ، جو سازمانی، و رویکرد فرهنگی، مدیریت مشارکتی، هوش فرهنگی